Lucas – het verhaal achter de voornaam

Van Zuid-Italië naar Griekenland en Israël en via de Bijbel uiteindelijk naar Nederland. De voornaam Lucas heeft een lange weg afgelegd voor hij de Nederlandse kindernamenhitlijst terechtkwam.

Foto: Lars Plougmann / CC BY SA 2.0 (bewerkt)
Foto: Lars Plougmann / CC BY SA 2.0 (bewerkt)

Licht?

De oervorm van Lucas is Lucanus, een Latijnse naam met de betekenis ‘afkomstig uit Lucanië’, een landstreek in Zuid-Italië. De Oude Grieken namen Lucanus over als Loukanos en kortten de naam af tot Loukas. Die naam kwam vervolgens weer in het Latijn terecht als Lucas.

Lucas heeft dus niets te maken met lux, het Latijnse woord voor ‘licht’, zoals in veel namenboekjes is te lezen.

Als je dat wel dacht ben je trouwens in goed gezelschap, want prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven gingen van die betekenis uit toen ze hun tweede zoon Bernhard Lucas Emmanuel noemden. ‘De namen Lucas en Emmanuel zijn gekozen’, legden ze uit, ‘omdat het prinsje op Eerste Kerstdag is geboren en Lucas betekent ook “licht”, terwijl de betekenis van de naam Emmanuel is “God is met ons”.’

Evangelist

Lucas werd in de middeleeuwen populair doordat ouders hun kinderen vernoemden naar Lucas de Evangelist, de vermeende schrijver van het derde evangelie. Er is niets met zekerheid over hem bekend, maar hij wordt in de katholieke kerk vereerd als patroonheilige van de artsen, schrijvers en kunstenaars. Naamdag: 18 oktober.

Evergreen

Lucas is als een van de weinige modenamen van dit moment een echte evergreen, een naam die zowel trendy als klassiek is. In 1915 kregen in Nederland 97 jongetjes de naam Lucas, goed voor een 95e plek in de jongensnamen-top-100 van dat jaar. 50 jaar later, in 1965, stond Lucas grappig genoeg ook op 95, maar dat jaar waren daar 213 geboortes voor nodig.

Eind jaren 90 begon Lucas langzaam populairder te worden. De grote massa ontdekte de naam toen in 2000 in GTST Lucas Sanders werd geboren. Toen ging het snel: in 2001 stond Lucas op 19 (616 geboortes) en in 2003 op 5 (941 geboortes). Sindsdien is de naam een stabiele factor in de top-10.

Populariteit van Lucas, Luuk, Luca, Lukas, Loek, Luc, Luka, Luke, Lucca en Gianluca als eerste naam voor mannen tussen 1880 en 2014
Populariteit van Lucas, Luuk, Luca, Lukas, Loek, Luc, Luka, Luke, Lucca en Gianluca als eerste naam voor mannen tussen 1880 en 2014

Voor elk wat wils

In het kielzog van Lucas verschenen er ook allerlei varianten in de namenhitlijst. In de top-1000 van populairste jongensnamen staan er, inclusief Lucas zelf, tien: Lucas (6), Luuk (7), Luca (28), Lukas (130), Loek (133), Luc (152), Luka (183), Luke (210), Lucca (793) en Gianluca (988, Italiaans voor ‘Jan-Lucas’). Samen waren ze in 2014 goed voor 2297 jongetjes.

Lucas is een Bijbelse klassieker, een broertje voor Samuel, Simon en Ruben. Luuk past in de trend kort en Hollands: Luuk, Daan, Thijs… Het Italiaanse Luca heeft een wat softe, internationale klank en combineert goed met namen als Noah, Milan en Dani. Voor elk wat wils dus. Ik denk dat we nog lang niet van Lucas & co. af zijn.

Wat vind jij?

Wat vind jij de mooiste Lucas-variant? Zou je je eigen kind zo noemen of heb je dat gedaan? Laat een reactie achter!

🤞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.