Hoe de Oranjes aan hun voornamen komen

Na alle commotie over de naam van het nieuwe Britse prinsesje een overzicht van de namen van onze eigen royals. Hoe heten die ook alweer? En wat zijn de verhalen achter hun voornamen? Dat lees je hier.

Foto © RVD
Foto © RVD

Prinses Beatrix (1938)

Beatrix Wilhelmina Armgard (roepnaam Trix)

Beatrix is vernoemd naar haar oma’s, koningin Wilhelmina en prinses Armgard.

Haar roepnaam komt niet uit de familie, iets wat in 1938 nogal wat verbazing wekte. Beatrix stond volgens het hof ‘in geen enkel verband met eenig familielid, maar is uitsluitend gekozen om de fraaie beteekenis van dezen Latijnschen naam: de gelukbrengende’.

Om critici gerust te stellen voegde het hof daaraan toe dat dat de prinses, ‘zoo het haar goeddunkt’, later kon gaan regeren onder haar tweede naam Wilhelmina. Koningin Wilhelmina II dus. Of Wilhelmina III, want ook van Juliana werd ooit gedacht dat ze de troonnaam Wilhelmina zou kiezen.

Prinses Beatrix en prins Claus kregen drie kinderen: Willem-Alexander, Friso en Constantijn.

Koning Willem-Alexander (1967)

Willem-Alexander Claus George Ferdinand (roepnaam Alex)

‘Hij zal Alexander heten en niet Alex of Lex, maar gewoon voluit’, zei prins Claus over de roepnaam van zijn zoon. De praktijk pakte anders uit, want Willem-Alexander wordt wel degelijk Alex genoemd.

Willem is de traditionele Oranjenaam. Alexander is geen vernoeming. De andere namen verwijzen naar prins Claus (wiens tweede naam George was) en vorst Ferdinand von Bismarck, een vriend van Claus.

De dubbele naam Willem-Alexander zorgde voor ophef, want dat streepje ertussen was eigenlijk niet toegestaan. In het artikel Willem-Alexander had een streepje voor lees je meer over die kwestie.

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben drie kinderen: Catharina-Amalia, Alexia en Ariane.

Prinses Catharina-Amalia (2003)

Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria (roepnaam Amalia)

Kroonprinses Catharina-Amalia kreeg net als haar vader een dubbele voornaam met een streepje ertussen. Ze is vernoemd naar haar oma’s, koningin Beatrix en María del Carmen Cerruti, en naar haar peettante, kroonprinses Victoria van Zweden.

Catharina-Amalia is geen vernoeming, al komen beide namen wel in de stamboom voor.

Prinses Alexia (2005)

Alexia Juliana Marcela Laurentien (roepnaam Alexia)

‘Ze is vernoemd naar mij en ik ken heel veel Alexia’s in deze wereld naar wie ze níét is vernoemd’, benadrukte Willem-Alexander. Hij doelde daarmee op geruchten dat de naam van zijn tweede dochter verwees naar Alexia Grinda, een van de buitenechtelijke dochters van prins Bernhard.

De andere namen verwijzen naar Alexia’s overgrootmoeder koningin Juliana, een tante van Máxima en naar prinses Laurentien.

Prinses Ariane (2007)

Ariane Wilhelmina Máxima Ines (roepnaam Ariaan)

Ariane is vernoemd naar haar betovergrootmoeder koningin Wilhelmina, naar haar moeder Máxima en naar Máxima’s jongste zus. Over de roepnaam zei Willem-Alexander bij de geboorteaangifte: ‘Na twee A’s wilden we de triple-A-rating vol krijgen.’

Willem-Alexander en Máxima spreken haar naam uit als Ariaan.

Prins Friso (1968-2013)

Johan Friso Bernhard Christiaan David (roepnaam Friso)

Prins Friso’s roepnaam is altijd Friso geweest, maar tot 2004 werd hij bij officiële gelegenheden Johan Friso genoemd. Die dubbele voornaam doet denken aan prins Johan Willem Friso, een voorouder van de Oranjes. Toch is hij volgens zijn ouders niet naar hem vernoemd.

De voornaam Friso verwijst oorspronkelijk naar de provincie Friesland. Daar werd de naam dan ook enthousiast ontvangen. De Leeuwarder Courant merkte op: ‘De nieuwe prins Friso versterkt de hoop, dat er nog eens een Nederlandse prins of prinses zal komen, die zich naast verschillende vreemde talen ook nog eens de tweede Nederlandse taal, het Fries, eigen zal maken.’ Dat is er, voor zover ik weet, nooit van gekomen.

Friso’s derde naam verwijst naar zijn opa prins Bernhard. Christiaan is een dubbele vernoeming naar zijn tantes prinses Christina en Christina von Amsberg.

Zijn laatste naam verwijst naar de Bijbelse koning David, voor wie Beatrix en Claus een grote bewondering koesterden.

Prins Friso en prinses Mabel kregen twee kinderen: Luana en Zaria.

Gravin Luana (2005)

Emma Luana Ninette Sophie (roepnaam Luana)

Gravin Luana wordt, net als haar vader en haar oom Willem-Alexander, bij haar tweede voornaam genoemd. Maar goed ook, want Luana Emma Ninette Sophie zou als voorletters L.E.N.S. opleveren.

De namen Emma en Sophie verwijzen naar twee peettantes van de gravin, Emma Bonina en Sophie barones von der Recke. Ninette zou een naam uit Mabels familie zijn, maar wie die Ninette is heb ik niet kunnen achterhalen.

De roepnaam Luana betekent ‘elegante krijger’ en is geen vernoeming.

Gravin Zaria (2006)

Joanna Zaria Nicoline Milou (roepnaam Zaria)

Ook Luana’s zusje heeft een voor koninklijke begrippen exotische roepnaam. Zaria is de Slavische godin van de schoonheid.

Joanna verwijst naar Johan Friso, Nicoline is de zus van Mabel Wisse Smit. Milou is een vrije verwijzing naar Marie Louise. Zo heette de vrouw van Johan Willem Friso, de prins naar wie Friso niet is vernoemd.

Prins Constantijn (1969)

Constantijn Christof Frederik Aschwin (roepnaam Tijn)

‘De namen van de Prins zijn uitsluitend gekozen, omdat de ouders het mooie namen vonden’, zei de Utrechtse burgemeester Coen de Ranitz na de geboorteaangifte. Hij benadrukte dat de roepnaam géén eerbetoon was aan koning Constantijn II van Griekenland, die twee jaar eerder van de troon was gestoten.

Toch lijkt me dat onwaarschijnlijk. De Griekse ex-koning is Constantijns peetoom, net als prins Aschwin, de broer van prins Bernhard. Zou hij dan níét naar hen zijn vernoemd?

Over het waarom van de namen Christof en Frederik heb ik niets kunnen vinden. Misschien vonden Beatrix en Claus dat inderdaad gewoon mooie namen. Christof betekent ‘Christusdrager’. Frederik komt meermaals in de Oranjestamboom voor en betekent ‘vredesvorst’.

Gravin Eloise (2002)

Eloise Sophie Beatrix Laurence (roepnaam Eloise)

Eloise is het eerste kleinkind van Beatrix en Claus en het enige kleinkind dat prins Claus nog heeft meegemaakt. Beatrix verwijst naar haar oma. Laurence is een vernoeming naar haar moeder Laurentien Brinkhorst en opa Laurens Jan Brinkhorst. Zijn moeder heette Françoise Laurence Wilhelmina.

De naam Sophie verwijst volgens prins Constantijn niet, zoals soms wordt beweerd, naar koningin Sophie, de eerste vrouw van koning Willem III. ‘Sophie is de naam van de beste vriendin van mijn vrouw, die ook haar getuige op ons huwelijk was.’

Volgens Wikipedia is Eloise in haar roepnaam vernoemd naar ‘voorouders van prinses Laurentien’. Ik heb in haar stamboom echter geen naam gevonden die zelfs maar lijkt op Eloise.

Graaf Claus-Casimir (2004)

Claus-Casimir Bernhard Marius Max (roepnaam Claus)

‘Hij heet nu Claus-Casimir. Als hij zich meer ontwikkelt als Claus, wordt het Claus. Als hij zich meer ontwikkelt als Casimir, wordt het Casimir’, zei prins Constantijn na de geboorte. Een tijdlang werd het graafje thuis Clausimir genoemd, maar tegenwoordig schijnt zijn roepnaam Claus te zijn.

De namen Claus en Bernhard spreken voor zich. Casimir was de naam van drie stadhouders van Friesland. Marius is de broer van prinses Laurentien. Max zou kunnen verwijzen naar Max Kohnstamm, een van Constantijns peetooms.

Gravin Leonore (2006)

Leonore Marie Irene Enrica (roepnaam Leonore)

Prins Constantijn en prinses Laurentien hebben voor zover ik weet publiekelijk nooit iets gezegd over de namen van hun jongste kind.

Irene doet natuurlijk denken aan Constantijns tante, prinses Irene. De naam is Grieks voor ‘vrede’. Waarom de in 1939 geboren prinses zo werd genoemd moge duidelijk zijn.

Leonores tweede naam Marie zou weer een verwijzing naar Marius Brinkhorst kunnen zijn. Over de herkomst van Enrica weet ik helaas niet.

Wat vind jij?

Wat vind jij van de namen in de koninklijke familie? Zitten er namen tussen die je zelf zou kunnen kiezen? Laat een reactie achter!

🤞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.