De naam Willem is sterk verbonden met het Huis van Oranje. Het was de naam van vijf stadhouders, drie koningen en – in de vrouwelijke vorm Wilhelmina – van een koningin. In de 19e eeuw gingen de Oranjes zelfs zo ver al hun kinderen Willem of Wilhelmina als eerste voornaam te geven.
Prins Maurits en prins Willem omstreeks 1846
Deze traditie begon bij koning Willem I. Zoals uit het schema hieronder blijkt, heetten al zijn kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen (in mannelijke lijn) Willem of Wilhelmina.
Uiteraard koos men als roepnaam bij de meeste kinderen een van de andere voornamen, meestal de tweede of de laatste. De Oranjes beperkten zich tot één Willem per gezin en tot de geboorte van de latere koningin Wilhelmina was er zelfs geen enkele prinses die Wilhelmina werd genoemd.
- Willem I Frederik
- Willem II Frederik George Lodewijk
- Willem III Alexander Paul Frederik Lodewijk
- Willem Nicolaas Alexander Frederik Karel Hendrik
- Willem Frederik Maurits Alexander Hendrik Karel
- Willem Alexander Karel Hendrik Frederik
- Wilhelmina Helena Pauline Maria
- Willem Alexander Frederik Constantijn Nikolaas Michiel
- Willem Frederik Hendrik
- Willem Alexander Frederik Ernst Casimir
- Wilhelmina Maria Sophie Louise
- Willem III Alexander Paul Frederik Lodewijk
- Willem Frederik Karel
- Wilhelmina Frederika Louise Pauline Charlotte
- Wilhelmina Frederika Louise Charlotte Marianne
- Willem II Frederik George Lodewijk
Koningin Wilhelmina brak weer met deze traditie. Zij noemde haar enige kind Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina. Als het een zoon was geweest, zou hij overigens Willem Lodewijk zijn genoemd.
Juliana noemde alleen haar oudste dochter Wilhelmina (Beatrix Wilhelmina Armgard). Sommige journalisten toonden zich onaangenaam verrast over de ontraditionele roepnaam Beatrix. Ze troostten zichzelf met de gedachte dat de prinses bij haar troonsbestijging altijd nog haar tweede naam kon gaan gebruiken en dus Wilhelmina II zou worden.
Onder Juliana’s kleinkinderen en achterkleinkinderen komt de naam alleen voor bij prins Willem-Alexander (Willem-Alexander Claus George Ferdinand), prins Maurits (Maurits Willem Pieter Hendrik) en prinses Ariane (Ariane Wilhelmina Máxima Ines). Alleen Willem-Alexander past nog mooi in het oude plaatje. Verder is het ook bij de Oranjes voorbij met de strenge vernoemingsgewoonten.
Willem Alexander ✔ says
WA in het nieuws: Alle Oranjes heetten Willem of Wilhelmina | Vernoeming.nl: Onder Juliana's kleinkinderen en acht… http://bit.ly/a5wWvF
Jaap K. Blom says
_Jakob zegt:_
Briljant afgebroken:”[…] acht van hen via Beatrix & Claus.” Achterkleinkinderen 31, als ik goed tel. Met nog 2 achter-achterkleinkinderen (geen tegenhanger voor de betovergrootvader?) te midden van het half dozijn Guillermo’s rond Christina.
Een bruikbaar (nieuw?) onderscheid tussen “heten” (doopnaam, Burgerlijke Stand) en “genoemd worden” (roepnaam). Iets voor het Verwarwoordenboek (Hauptschwierigkeiten, False Friends) van Jan Renkema in Neerlandistiek? (En met “stamboom” en “kwartierstaat” gaat het ook nogal eens “mis”.
Rob van der Hilst says
De Duitse vorst Wilhelm Graf von Nassau was bij zijn aantreden in het leven de belangrijkste telg van de Dillenburg-tak van deze adelfamilie, want eerstgeboren zoon en daardoor erfopvolger van zijn vader de regerende graaf van Nassau.
Hij werd op enig moment de eerste Prince d’Orange van de Dillenburg-tak van de familie, waardoor een groot aantal bezittingen in het toenmalige Nederland samenhingen (w.o. de baronie Breda). en die dan ook aan hem toekwamen.
Dit was het ‘begin’ van het Nederlanderschap van de van origine Duitse Graf annex Prince van een in Frankrijk gelegen prinsdom, zoals dit al bij zijn aan- en optreden alhier begon te voltrekken, met de naamswijziging in ‘Willem’ als logisch gevolg hiervan en de vernederlandsing van al zijn hiermee samenhangende titels (en bezittingen)
Overigens, volgens mij is de familienaam van de alhier regerende/geregeerd hebbende koningen en koninginnen die van ‘Huis van Oranje-Nassau’, niet van slechts ‘Huis van Oranje’.
Jaco van Lith says
Waar zijn de jaartallen behorend bij al deze Willems en Wilhelmina’s ?
Hans Niemeijer says
De eerste Willem (ja, de Zwijger) had een Nederlandstalige voornaam. Maar naar het schijnt heeft hij nooit Nederlands gesproken. Hij was meer een Guillaume en Wilhelm (Frans- en Duitstalig)