Toen mijn vriendin in verwachting was van onze zoon stond Benjamin hoog op mijn lijstje. De naam werd het uiteindelijk niet. Mijn neef heet al zo, ik vond hem te algemeen en… ik vond dat je alleen je jongste kind zo kon noemen, terwijl we misschien nog wel een derde wilden.
Foto: Montecruz Foto / CC BY SA 2.0
Ongelukje
Ik ben niet de enige met dat idee. ‘Een oudere broer die Benjamin heet vind ik altijd een beetje verdacht’, reageerde iemand onder de lijst van NRC-namen van oktober, waar een setje Rosa, Benjamin en Tobias in voorkomt. Alsof Tobias een ongelukje was…
Het zou me niets verbazen als de naam Benjamin tegenwoordig inderdaad vooral aan jongste kinderen wordt gegeven, maar een oude traditie kan dat niet zijn. Hoe konden ouders in een tijd zonder voorbehoedsmiddelen weten welk kind hun laatste zou zijn?
Toch wordt benjamin al heel lang gebruikt in de betekenis ‘jongste kind’, vaak met de bijbetekenis van ‘lievelingskind’. ‘Ten leste riep den Vader sijn jongste Soontje, sijnen lieven Benjamin’, schreef Adriaan Poirters in de 17e eeuw al.
Zoon van het geluk
Dat gebruik gaat terug op het Bijbelboek Genesis, waar Benjamin de jongste van de twaalf zonen van de aartsvader Jakob is. (De meeste van hen hadden trouwens prachtige namen: Ruben, Simeon, Levi, Juda, Issachar, Zebulon, Dan, Naftali, Gad, Aser, Jozef en Benjamin.)
Het was een zware bevalling en terwijl Jakobs vrouw Rachel stierf, gaf ze hem de naam Ben-Oni, ‘zoon van smart’. ‘Maar zijn vader noemde hem Benjamin’, vermeldt het Bijbelboek daarna droog. Ben-Jamin betekent ‘zoon van mijn rechterhand’ of ‘zoon van het geluk’.
Een veelzeggende naam, want Benjamin werd inderdaad Jakobs lievelingszoon. Toen zijn andere zoons tijdens een hongersnood naar Egypte wilden om graan te kopen weigerde Jakob Benjamin te laten gaan uit angst dat hem iets zou overkomen.
Kleine lieveling
Vandaar dus. Vroeger kende iedereen dit verhaal en was meteen duidelijk wat je bedoelde als je het over ‘onze benjamin’ had: je kleine lieveling. Nu weet bijna niemand meer iets van de Bijbelse Benjamin, maar de associatie met ‘jongste kind’ (want ook dochters worden wel benjamin genoemd) is blijven hangen.
Dus om de vraag in de titel te beantwoorden: Natuurlijk kun je je zoon ook Benjamin noemen terwijl je hoopt dat hij nog broertjes en zusjes zal krijgen. Er zijn zat mensen die het doen. Maar er zijn ook zat mensen die zich stiekem zullen afvragen of Benjamins broertje wel gepland was.
Wat vind jij?
Wat vind jij? ‘Kan’ Benjamin alleen voor het jongste kind of maakt dat je niets uit? Laat een reactie achter!
Mip says
Ik ken drie gezinnen waarbij het jongste kind Benjamin heet…
Larissa says
Mijn man heeft drie kinderen uit z’n eerste huwelijk. De jongste heet Benjamin, ook net deze betekenis erachter. Vervolgens gaat z’n (nu) ex ervandoor met een ander. En krijgen wij jaren later nog twee kinderen. Moraal van het verhaal: de jongste blijft niet altijd de jongste ?.
Irene Relvas says
Mooie naam, zonde om af te korten naar Ben, ik persoonlijk associeer het wel met “de jongste”, maar kan ook voor de oudste of de middelste 🙂
B.M. says
Gevoelsmatig vind ik Benjamin een naam voor een jongste zoon.
Rationeel maakt het natuurlijk niets uit.
Enya Vlugt says
Benjamin 😉
Amanda Sabi says
Mijn oudste zoon heet ook Benjamin en nee we hebben er absoluut geen rekening gehouden dat het een naam zou zijn voor de jongste in het gezin. Bij ons was het niet vanzelfsprekend dat we meer kinderen zouden krijgen en wilden onze zoon graag Benjamin noemen daar het ook ‘Zoon van het geluk’ betekent én mijn man houdt erg van de wetenschap, hij is op de naam gekomen door Benjamin Franklin 😀
Binnenshuis kort ik de naam af naar Bennie maar buitenshuis is het gewoon Benjamin. Op rugby noemen ze hem Ben maar verder geen afkortingen of bijnamen wat ik eigenlijk wel had verwacht dat men zou gaan doen. Valt erg mee dus.
Kortom een leuke naam!
Prima Saïma says
Amanda Sabi Kijk hier!
Amanda Sabi says
Lieve schat, heb 3 minuten geleden al gereageerd 😀
Prima Saïma says
Oh.. das wel heeeeel toevallig dan! Dat had ik nog niet gelezen, ik wilde je namelijk taggen met mijn andere account, maar lukte niet en daarna speciaal hiervoor met dit account ingelogd en hebben we elkaar letterlijk gekruist!
Barbera Vijver says
Kaatje, leuk stukje over de naam van je middelste. Niets nieuws denk ik, maar toch.
Kaatje Bakker says
Leuk om te lezen.
Wist de achtergrond niet…bij ons is Benjamin gewoon een echte Benjamin niet omdat hij de jongste is maar meer een ondeugd! En idd wij korten alle 3 de namen van onze kids af Bas, ben en stef daar zijn de voornamen op uitgekozen
Emmy says
Ik vind dat het eigenlijk niet kan, ondanks dat de naam in het Hebreeuws niets met ‘jongste’ te maken heeft. In de loop der eeuwen is die tweede betekenis er nu eenmaal bij gekomen. De meesten van ons kennen geen Hebreeuws, dus hun zegt de eigenlijke betekenis niets.
Een ander voorbeeld: de naam Quinty, die uit het Latijn komt. De Romeinen hadden niet veel met voornamen, en nummerden hun kinderen als hun inspiratie op was. Quinty betekent ‘vijfde’. In het geval dat mij voor ogen staat is dat absoluut niet het geval. Als je Latijn kent is dat een beetje gek.
Larissa says
Alles met Quint- zou ik ook altijd met “5” associëren. Als onze vijfde een jongen was geweest was Quinten ook een mogelijkheid geweest.
Maarten van der Meer says
Mijn schoonvader zaliger was de vierde Jan op rij. We hebben er nog aan gedacht onze zoon Jan Quintus te noemen.
Gerrit Kouwenhoven says
Als je een kind Benjamin wilt noemen en je wilt achteraf geen gezeur en geroddel over de jongste, dan is er één oplossing: noem de eerste zo.