De juiste geboortedatum van prins Bernhard (en hoe heette hij eigenlijk precies?)

28 of 29 juni 1911? Over de geboortedatum van prins Bernhard heeft altijd onduidelijkheid bestaan. Zelf vierde hij zijn verjaardag op de 29e en ook bij zijn naturalisatie en in zijn huwelijksakte is deze datum aangehouden. De geboorteakte vermeldt echter 28 juni. Ook over zijn precieze voor- en achternaam was men het aanvankelijk niet eens.

Geboortedatum

Prins Bernhard in 1999 (foto: Sander Lamme, CC-A 3.0 U)
Prins Bernhard in 1999 (foto: Sander Lamme, CC-A 3.0 U)

Bernhards moeder, prinses Armgard, kwam er naar eigen zeggen pas bij het verzamelen van de stukken voor Bernhards huwelijk met prinses Juliana achter dat haar zoon officieel een dag ouder was dan zij altijd had gedacht. De prinses stelde dat er een fout moest zijn gemaakt in de akte.

De geboorteakte is inderdaad slordig opgemaakt en later op meerdere punten gecorrigeerd. De geboorte is kennelijk niet aangegeven door een van de ouders, maar door iemand die niet helemaal van alle details op de hoogte was. Later moesten de rechtbank en het departement van Justitie eraan te pas komen om de akte te verbeteren.

De ambtenaar van de Burgerlijke Stand had per ongeluk Bernhards titel en achternaam bij de voornamen ingevuld. Ook was de meisjesnaam van zijn moeder niet goed vermeld en stonden zijn negen voornamen niet in de juiste volgorde. DitĀ is laterĀ allemaal rechtgezet, maar de geboortedatum is nooit gewijzigd. Hadden de ouders deze fout – als het een fout is – over het hoofd gezien?

De discussie over de juiste geboortedatum woedt al sinds de jaren 30 en zal wel nooit worden beslecht. Ik volsta hier verder met het weergeven van de geboorteakte, waarin inderdaad 28 juni staat. DeĀ  akte luidt, in het Nederlands vertaald, als volgt:

Jena, 30 juni 1911.

De particuliere afdeling van de Vrouwenkliniek heeft ervan aangifte gedaan dat

Armgard Alharda Kunigunde Oda Agnes gravin von Biesterfeld, geboren barones von Cramm,

echtgenote van

prins Bernhard Casimir Gustav Heinrich Wilhelm Eduard zur Lippe, Doorluchtige Hoogheid,

beide van de evangelische godsdienst, wonende in Woynowo bij GrƤfischmƶllen, Posen, te Jena in de Landesheilanstalt de achtentwintigste juni van het jaar 1911 des voormiddags om 2 uur 45 een jongen heeft gebaard en dat het kind de voornamen

Bernhard Friedrich Eberhard Leopold Julius Kurt Carl Gottfried Peter graaf von Biesterfeld

heeft ontvangen.

19 gedrukte woorden op dit blad zijn geschrapt.

De ambtenaar van de Burgerlijke Stand.

Lerch.

De geboorteakte van prins Bernhard
De geboorteakte van prins Bernhard. In de linkerkolom de oorspronkelijke akte, rechts de correcties.

Correcties in de geboorteakte

De eerste correctie behelsde de titel en achternaam van de boreling en zijn moeder.Ā De ambtenaar steldeĀ dat Bernhard de achternaam graaf von Biesterfeld droeg. Aanvankelijk was dit bij de voornamen ingevuld. Verder werd vastgesteld dat de moeder geen geboren barones von Cramm was, maar barones von Sierstorpff-Cramm en dat zij sinds haar huwelijk gravin von Biesterfeld was.

Terzijde: Armgard en Bernhard junior deelden dus niet in de prinsentitel van hun echtgenoot en vader. Dit was gelegen in het feit dat het huwelijk tussen Bernhard senior en Armgard een zogenaamd morganatisch huwelijk was. Bij een dergelijke verbintenis tussen een hoogadellijke heer en een dame van mindere komaf kregen vrouw en kinderen een lagere titel dan de man en kwamen de kinderen niet in aanmerking voor de troon. In 1916 kreeg Bernhard alsnog de titel van prins.

Advertentie voor een film over de verloving (Het Vaderland, 9 september 1936)
Advertentie voor een film over de verloving (Het Vaderland, 9 september 1936)

Correctie 1

Het kind draagt de familienaam graaf von Biesterfeld.

De toevoeging van deze familienaam achter de voornamen van het kind in de nevenstaande inschrijving is op deze plaats ongeoorloofd en dient daar te vervallen.

De moeder van het kind is een geboren barones von Sierstorpff-Cramm en voert sinds haar huwelijk de naam en titel van een gravin von Biesterfeld.

Correctie aangebracht ingevolge beschikking van het Groothertogelijk Saksisch Kantongerecht te Jena van 23 september 1911.

27 oktober 1911.

Lerch.

Vervolgens werd de volgorde van Bernhards voornamen gewijzigd.Ā Deze moesten nietĀ Bernhard Friedrich Eberhard Leopold Julius Kurt Carl Gottfried Peter luiden, zoals er eerst stond, maar Bernhard Leopold Friedrich Eberhard Julius Kurt Carl Gottfried Peter.

Bij de op twee na laatste voornaam valt de spelling Carl op. In de literatuur spelt men vrijwel altijd Karl. Na Bernhards naturalisatie tot Nederlander heette hij Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter, waarbij de k en de c van plaatsen verwisselden en uit Kurt Carl dus Coert Karel werd.

Correctie 2

Met vergunning van het Groothertogelijk Staatsministerie, departement Justitie, te Weimar, gedateerd 18 juli 1911, wordt hierbij aangetekend dat de ingeschreven voornamen van het hiernaast aangeduide kind in dier voege moeten worde gerangschikt dat de op de vierde plaats staande naam Leopold op de tweede plaats, dus direct achter de naam Bernhard staat en derhalve de voornamen in de goede volgorde luiden: Bernhard Leopold Friedrich Eberhard Julius Kurt Carl Gottfried Peter.

27 oktober 1911.

Lerch.

De hier geplaatste afdruk van de geboorteakte verscheen op 20 juni 1986 in de Leidsche Courant. Omdat de afdruk helaas niet overal even goed leesbaar is, zijn ook de vertalingen in grote lijnen uit deze krant afkomstig.

šŸ¤ž Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.