In de Nederlandse Familienamenbank is het mooi te zien: de achternaam De Vries komt vooral in Friesland voor.
De Vries betekent “de Fries”. De naam van de provincie werd begin negentiende eeuw, in de tijd dat Napoleon het gebruik van achternamen verplicht stelde, dan ook gespeld als Vriesland.
Eigenlijk is het heel vreemd dat zoveel Friezen, wonende in Friesland tussen de andere Friezen, zich juist De Vries gingen noemen. Welk onderscheidend vermogen had die naam? Bij de Familienamenbank weten ze het ook niet. Daar wordt geopperd:
Het is opvallend dat deze naam ten tijde van de naamsaanneming onder het bewind van de Fransen in 1811-12 massaal door inwoners van Friesland is aangenomen. Een gebaar van regionaal bewustzijn of uit gemak?
Ook interessant is het relatief kleine aantal De Vriezen in Bolsward (het lichtgele stipje in Friesland op de kaart). Woonden daar geen Friezen?
Percentage dragers van de familienaam ‘De Vries’ per gemeente in 2007 (Nederlandse Familienamenbank)
Jack zegt
En leuk dat Urk zo goed te zien is!
Harry Perton zegt
Wat mij opvalt is de vlek in Zuidoost-Drenthe, omgeving Emmen. Uiteraard ontstaan doordat Friese veenarbeiders de vervening volgden en zo in de ‘Zuidenveldse Zak’ terechtkwamen, waar de werkloosheid en armoede in de jaren twintig enorm hoog waren.
Constatering uit eigen onderzoek: mensen met de achternaam De Fries/Vries in het Groningen van rond 1800 willen nog wel eens van Oost-Frieze komaf zijn.
Overigens zou ik eenzelfde kaartje graag eens zien voor de periode 1811-1820.
Remkus de Vries zegt
Ik heb altijd begrepen dat het sentiment dat we “onze” soevereiniteit 60 jaar daarvoor hadden verloren nogal meespeelde in het besluit voor de achternaam De Vries te gaan.
Melle vd Heide zegt
Ik ken ook het verhaal dat veel Friezen zich destijds bij naamsaanneming afvroegen wat ze moesten kiezen en dat ze advies vroegen aan de ambtenaar BS, welke dan veel voorkomende namen opsomde, waarop de betreffende Fries dan zei: doe dan maar “De Vries”. Echter geen bronnen voor gevonden…