Een babylijkje in het privaat

Je zult maar de wc binnengaan en daar een dode baby vinden. In de negentiende eeuw was het privaat ergens buiten en voor moeders een geschikte plek om zich van een ongewenst kind te ontdoen.

Hieronder drie aktes die getuigen van dit soort drama’s: het lijk van een pasgeboren kind gevonden in een opening van een privaat op het erf van Bessel Cirkel te Amersfoort (1862), een als levenloos aangegeven kind gevonden in het privaat van het huis van Jan Voorendt te IJsselstein (1874) en een kind gevonden in het privee van Klaas Alberts Veldkamp te Midwolda (1859).

Het kind in IJsselstein is als levenloos aangegeven. Dit duidt erop dat het dood is geboren. Uit de andere twee aktes blijkt niet of het kind heeft geleefd.

Lijk van een pasgeboren baby gevonden in privaat (Amersfoort, 1862)

Op heden den Vijfden dag der maand Julij achttien honderd twee en zestig, zijn voor ondergeteekende Mr. Hendrik Willem van Werkhoven, Wethouder en Ambtenaar van den Burgerlijken Stand te AMERSFOORT, verschenen:

Hendrik Jan Leinweber, van beroep Commissaris van Politie, oud vijftig jaren, en Jacobus Bruning, van beroep Chirurgijn, oud twee en zestig jaren, wonende beiden alhier, welke ons hebben verklaard, dat op den vierden Julij dezes jaars, des middags te Een ure, in eene opening van een openbaar privaat, op het erf van Bessel Cirkel, wonende in de Slijkstraat alhier, is gevonden het lijk van een pas geboren kind van het vrouwelijk geslacht.

Lijkje gevonden in het privaat van het huis bewoond door Jan Voorendt (IJsselstein, 1874)

In het jaar achttien honderd vier en zeventig, den Dertienden dag der maand Mei, verschenen voor ons, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente IJsselstein, Provincie Utrecht,

Maas van der Flier, oud acht en veertig jaren, van beroep Rijks veldwacht Brigadier, en Florus den Dunnen, oud zeven en dertig jaren, van beroep Gemeente veldwachter … te IJsselstein,

Dewelke ons verklaarden, dat op den twaalfden dag der maand Mei dezes jaars, des middags ten twee ure, binnen deze gemeente N. 248 gevonden is in het Privaat van het huis bewoond door Jan Voorendt het lijkje van een pasgeboren kind van het vrouwelijk geslacht, welk kind ons als levenloos werd aangegeven, de moeder onbekend.

Een levenloos geboren kind, gevonden in het privee van Klaas Alberts Veldkamp (Midwolda, 1859)

In het jaar duizend achthonderd negenenvijftig, den achttienden der maand November, zijn voor ons Daniel Eisses de Jager, Burgemeester, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der gemeente Midwolda, Arrondissement Winschoten, Provincie Groningen, verschenen

Geert Geerts Lenting, oud negenendertig jaren, van beroep Veldwachter, wonende te Midwolda, en Christiaan Schuiten, oud drie en dertig jaren, van beroep Veldwachter, wonende te Oostwold,

welke ons hebben aangegeven een Kind, dat op den Zestienden der maand November, des jaars duizend achthonderd negenenvijftig, des avonds te vijf uur, binnen deze gemeente, en wel te Midwolda, is gevonden in het privee van Klaas Alberts Veldkamp, Koopman, wonende te Midwolda, waarvan de ouders niet bekend zijn.