Als rechtgeaard Nederlander geef je je kind natuurlijk geen buitenlandse voornaam, vond de nazi Marcel van de Velde. Hij publiceerde daarom in 1943 ‘tot nut van elken volksgenoot’ een lijst met voornamen die gegarandeerd waren gedragen door ‘volbloed Nederlanders’.
Volksleger
Want want moet je met buitenlandse misbaksels als Johannes en Elisabeth? Dornwelf, Hamerster, Vortigern: dát waren pas namen.
Van de Velde was in de oorlog niet de enige die wilde dat Nederlanders teruggingen naar hun naamkundige roots. De al even foute Rudolphine van Houten-Enger bracht in 1941 Hoe zullen wij ons kind noemen? uit, ‘een aardig boekske waarin aanstaande ouders echt Germaansche namen kunnen vinden voor hun jongste’.
Zelf gaf ze het goede voorbeeld: haar eigen zoon luisterde naar de strijdlustige Germaanse naam Diether (‘volksleger’). En ze was niet de enige. De geboorterubriek van Volk en Vaderland stond in die jaren vol met advertenties waarin de geboorte van Almuth, Dietbrand, Theoderik en Sigismunda werd aangekondigd.
Boekske
Ik heb Van Houten-Engers boekske helaas niet in mijn bezit, maar de namenlijst van Marcel van de Velde wel (pdf). Naamkundig gezien is die een rommeltje (flink wat namen zijn helemaal niet Germaans), maar ik moet toegeven: er staan veel erg mooie namen in. Jammer dat ze zo’n foute bijklank hebben.
Oordeel zelf. Ik heb uit Van de Veldes lijst 80 voornamen uitgezocht die ik mooi of opvallend vond. Zit er iets voor je tussen? En kunnen ze tegenwoordig nog? Laat een reactie achter!

Volk en Vaderland, 20 zomermaand 1941
Jongensnamen
- Adelfried
- Aechteling
- Alkwert
- Berenhard
- Dankward
- Dietfried
- Dornwelf
- Douvo
- Edelbrecht
- Framhold
- Godehard
- Hadubrand
- Hamerster
- Harmokar
- Hengist
- Heribrand
- Hezilo
- Huylre
- Jarig
- Kazzen
- Keppe
- Kerst
- Liederik
- Luitje
- Markward
- Odilbald
- Oetbert
- Rodman
- Sissen
- Swinto
- Tetburch
- Thuren
- Tjaduwy
- Volcmar
- Vortigern
- Vrodemond
- Welf
- Werendlyn
- Winkhorst
- Woonfred

Volk en Vaderland, 14 hooimaand 1944
Meisjesnamen
- Aechtelinde
- Beertje
- Bobbe
- Brising
- Didwi
- Duifje
- Ebba
- Engeltje
- Faramonda
- Fokeltje
- Gatske
- Godelieve
- Godelinde
- Groeting
- Guurtje
- Haddinga
- Hildegardis
- Impje
- Isabein
- Isoude
- Lamkje
- Lummigjen
- Maagje
- Okkelina
- Poeë
- Ronixa
- Rotrude
- Rufje
- Saakje
- Schoontje
- Siebrig
- Siegelind
- Stennink
- Swanhilde
- Thusnelda
- Uilke
- Vromonde
- Watelinde
- Wiligarda
- Zwenne
Welke namen uit deze lijst zijn jouw favoriet? Zou je ze aan je eigen kind kunnen geven? Laat een reactie achter!
Corien zegt
Beertje vind ik wel leuk voor een meisje; ik ken ook veel vrouwen die Bertha heten maar zich Beer(tje) laten noemen. Ik heb nog steeds medelijden met de in de hongerwinter geboren kennis van me, een Nederlander, die Adolf is genoemd.. Duidelijk hoe zijn ouders over de bezetter dachten zodra je weet hoe oud hij is.
Tot mijn verbazing staat Adolf niet in het rijtje! Mijn kennis noemde zich overigens Dolf en vergis ik me of komt de naam Adolf nog steeds nauwelijks voor? Ik ben de naam pas 2x tegengekomen in mijn hele leven en vraag me af of Adolfen (zoals ik zou doen) zichzelf doodleuk een andere naam geven..?
Maarten van der Meer zegt
Adolf wordt niet vaak meer gegeven en wie wel zo heet noemt zich meestal Ad of Dolf.