‘Gettonamen’ worden ze vaak misprijzend genoemd: voornamen die eruit zien alsof de ouders de scrabbledoos hebben omgegooid en het resultaat bij de burgerlijke stand hebben opgegeven. Ghëarmiangelijanno, My’Sheraino, Cher’Li-Vaië, Rea-Frayneleë, de lijst is elk jaar weer eindeloos.
Foto: Halfeez / CC BY 2.0
Spectaculaire stijging
Dit soort namen zijn populairder dan ooit. De grafieken hieronder laten de populariteit van voornamen met een apostrof erin zien. Natuurlijk bevat lang niet elke ‘gettonaam’ (wie weet een betere term?) een apostrof, maar de verreweg meeste apostrofnamen zijn wel ‘gettonamen’, dus dit geeft een aardig beeld van de spectaculaire stijging van dit namengenre.
Antillianen en Surinamers
Ik kan het niet met harde cijfers bewijzen, maar mijn indruk is dat vooral zwarte Antillianen en Surinamers hun kinderen dit soort namen geven.
Zie bijvoorbeeld dit overzicht van kinderen die in 2015 zijn geboren in een kraamkliniek op Curaçao: Jaynairo, Jen-Naöxa, Rhia-Sheenahley, Ruthiëntaly, Ty-Zairo en ga zo maar door.
Of de namen van de kinderen in het Surinaamse gezin Baumgard uit de realityserie Een huis vol:
- Tyrona-Rachell Precious Humality
- Yokechia Shadina Latoya Kaitana Sherain
- Levrone-Guy Keyon Rezonne Eugene Shaquille
- Shauntell Latoscha Chantay Mavis
- Laicerey-Shaw Chauncey Keenen Ivory Typac
- Roemillo Tyrone Preston Tyrell
- Shaylarean Jamilia Hope Samantha
- Shayanique Beyonce Shayrean Ebony
- Tyrese Ochello Brandon-Lee
- Nashwan Wayn Omarion Latrell
- J’leeta Shivon Janay Eugenia
- Shevernety J’Keela Dysha Yaheema Princess
- Shayquan Javon Tremaine Lebron Ludwig
Ik wil gewoon anders zijn
Waarom die kinderen zo heten?
Moeder Samantha Baumgard zegt er dit over: ‘Je kunt kiezen voor Kees, Frits, Petra of Willemientje, maar ik dacht: nee, ik wil gewoon anders zijn, dus ik geef ze andere namen’.
Ook de moeder van baby Ki’shawn wilde graag een speciale naam die ze nog nooit had gehoord. ‘Daarom wilde ik er zelf een bedenken, gebaseerd op onze namen. Mijn vriend heet Koki en ik heet Shardé, dus hebben we de laatste twee letters van zijn naam en de eerste drie letters van de mijne genomen en er nog wat achter geplakt.’
Vernoemen
Dat laatste lijkt heel vaak te gebeuren. Als je dit soort namen goed bestudeert zie je dat ze vaak zijn samengesteld uit stukjes van andere namen.
In Guillauvénsley is Guillaume te herkennen. Maurilio-Jayenoah zou een knutselwerkje van Maurits, Roemilio, Jay en Noah kunnen zijn. Wesridjaysley is Ridjay die wordt gesandwicht door Wesley en Yaë-miliano is misschien vernoemd naar zijn ouders Yaël en Emiliano.
Black Power
De grafieken hierboven wijzen erop dat de Nederlands-Surinaams-Antilliaanse ‘gettonaam’ is ontstaan in de jaren 80. Voor de echte oorsprong moeten we echter verder terug, naar de Verenigde Staten van de jaren 60, de tijd van de Black Power-beweging.
Zwarte Amerikanen werden zich in die jaren steeds meer bewust van hun afkomst en van het feit dat hun voorouders in de slaventijd hun oorspronkelijke, Afrikaanse namen waren kwijtgeraakt.
Malcolm X verving zijn oorspronkelijke achternaam daarom door een X. Die stond voor zijn echte Afrikaanse familienaam, die hij nooit zou kennen: ‘Voor mij verving mijn X de blanke slavenhoudersnaam Little, die een of andere blauwogige duivel genaamd Little mijn voorouders van vaderskant had opgelegd.’
Veel Afro-Amerikanen gingen op zoek naar nieuwe namen. Afrikaanse en islamitische namen kwamen in de mode, maar het opvallendst was de opkomst van de zelfverzonnen namen: LeBron, De’Antwan, Condoleezza, Tawanda, LaKeisha, Sheniqua. Die hebben geen belast verleden en zijn 100 % Afro-Amerikaans.
Deze trend sloeg zo aan dat originaliteit inmiddels de norm lijkt te zijn. In Californië krijgt tegenwoordig bijna een op de drie zwarte meisjes een naam die in hetzelfde jaar in die staat aan geen enkel ander kind is gegeven.
Lang en ingewikkeld
Zelf verzinnen, oké. Maar waarom zo lang en moeilijk?
Het antwoord op die vraag is simpel. Mark Twain schreef ooit: ‘Ik had geen tijd om een korte brief te schrijven, dus heb ik een lange geschreven.’ Iets eenvoudigs maken is moeilijker dan iets ingewikkelds. Verzin jij maar eens een korte, makkelijke naam die nog niet bestaat. Dat gaat bijna niet. Als je echt een unieke naam wilt moet die haast wel lang en ingewikkeld zijn.
Wat vind jij?
Erg handig zijn dit soort namen natuurlijk niet, maar ik kan uit eigen ervaring zeggen dat alles went. Ik heb meisjes gekend met namen in de trant van D’joséfhyne en Chästtithy. De eerste keer kijk je raar op, maar al snel weet je niet beter.
Wat vind jij van dit soort namen? En wat zou een goede, neutrale benaming zijn? Laat een reactie achter!
Jeroen zegt
“Fantasiegespelde namen” dan? Maar dat sluit dan weer namen uit die ongeacht de spelling helemaal niets betekenen. Misschien kun je ons jouw defitie van “G” namen geven.
Jeroen zegt
*definitie
Maarten van der Meer zegt
Lange en/of ingewikkeld gespelde (fantasie)namen die bij nazaten van zwarte slaven in zwang zijn gekomen ter vervanging van traditionele Europese voornamen. Specifieker kan denk ik niet.
Jeroen zegt
“Buitenaards gespelde namen”?
Jeroen zegt
Aha, dankjewel. Als het specifiek om nazaten van zwarte slaven moet gaat denk dat het moeilijk is een term te bedenken die vervolgens niet toch weer als discriminatoir wordt gezien.
Afro-fantasienamen?
Gaston Dorren zegt
Ik heb lang geleden gelezen, ik meen in de Groene Amsterdammer, dat Condoleezza (Rice, oud-minister) niet zo “100% Afro-Amerikaans” is als het lijkt. De naam schijnt afgeleid te zijn van de muziekterm ‘con dolcezza’, letterlijk ‘met zoetheid’. Of de verschillen opzettelijk of per ongeluk zijn, weet ik niet meer.
Maarten van der Meer zegt
Wikipedia:
Tja, wat is 100%? In het traditionele rassendenken was het alles of niets (one-drop rule.) Als je naar het dna kijkt zal in de VS afgezien van recente immigranten wel niemand 100% van wat dan ook zijn.
Interessant, de herkomst van haar naam. Eens kijken of ik daar meer over kan vinden.
Harald zegt
Een ghetto-naam, oftewel “Hoe verknal ik nog voor de geboorte de toekomst van mijn kind”.
Nomen est omen. CV’s die bij mij binnenvallen met van die getto-rommel op, tja, die belanden willens-nillens onderaan de stapel…
Plien zegt
Ik werk op een middelbare school . Ieder jaar zijn er hilarische momenten in de startvergadering als er weer discussie ontstaat over hoe bepaalde namen uitgesproken zouden moeten/ kunnen worden.
Want zeg het maar; hoe spreek je de volgende namen uit: Channae, Shaewney, Daimiaian Duewey, Styphány, Chintyha ( oplossing onderaan).
Veel namen worden consequent verkeerd uitgesproken en leerlingen verbeteren dat in de les maar weer. Ik denk dat ouders hier bij het geven van de naam niet bij stil staan.
Sommige leerlingen schrijven bij een lange ingewikkelde voornaam alleen hun voorletters op het repetitiepapier of korten hun naam af. Er zijn kinderen die hun moeilijk uit te spreken naam haten, maar dat geldt evengoed voor kinderen met namen als Olleke, Zilver, Pip, Bats, Gammel, Eik, Avontuur, Rover, Cora en Truus. Ze vinden het vervelend om op te vallen met hun naam. En dat doen ze. Ze vallen op.
Jordy, Mitchel, Wesley, Stanley en Michelle hebben de school verlaten. Daarvoor in de plaats komen nu Hobbe, Hinke, Minke, Jutte, Sibbe, Alle, Samme, Kalle, Pelle, Doeke
Ik vind het ieder jaar weer leuk om verrast te worden met nieuwe, vaak originele namen naast alle Tommen en Lisa’s. Al heb ik soms met de dragers er van te doen.
In ieder geval geeft een naam vaak reden voor discussie. Gewoon leuk.
Blijf er mee doorgaan.
(Sjenna, Sjonnie, Deemiejan, Deewie, Stiffaanie, Sintieja)
Anne zegt
Mijn neefje Mackefelly heeft inmiddels zijn naam veranderd in Cain omdat hij zijn naam niet graag noemde. Jarenlang was hij Macky! Niet moeilijk om te bedenken hoe dat werd verbasterd op school.
Trijntje zegt
Als vrijwilliger in een buurthuis kwam ik de meisjesnaam Youandi tegen.
Uitspraak: joe-endie
Het heeft even geduurd voordat ik erachter kwam dat dit een door de ouders verzonnen naam was: You and I
Maarten van der Meer zegt
Ach, het idee erachter is goed 😉