Shu-Dhjai’Drion: ‘Gettonamen’ zijn populairder dan ooit

‘Gettonamen’ worden ze vaak misprijzend genoemd: voornamen die eruit zien alsof de ouders de scrabbledoos hebben omgegooid en het resultaat bij de burgerlijke stand hebben opgegeven. Ghëarmiangelijanno, My’Sheraino, Cher’Li-Vaië, Rea-Frayneleë, de lijst is elk jaar weer eindeloos.

Foto: Halfeez / CC BY 2.0

Spectaculaire stijging

Dit soort namen zijn populairder dan ooit. De grafieken hieronder laten de populariteit van voornamen met een apostrof erin zien. Natuurlijk bevat lang niet elke ‘gettonaam’ (wie weet een betere term?) een apostrof, maar de verreweg meeste apostrofnamen zijn wel ‘gettonamen’, dus dit geeft een aardig beeld van de spectaculaire stijging van dit namengenre.

Populariteit van voornamen met een apostrof erin (links jongens, rechts meisjes)

Antillianen en Surinamers

Ik kan het niet met harde cijfers bewijzen, maar mijn indruk is dat vooral zwarte Antillianen en Surinamers hun kinderen dit soort namen geven.

Zie bijvoorbeeld dit overzicht van kinderen die in 2015 zijn geboren in een kraamkliniek op Curaçao: Jaynairo, Jen-Naöxa, Rhia-Sheenahley, Ruthiëntaly, Ty-Zairo en ga zo maar door.

Of de namen van de kinderen in het Surinaamse gezin Baumgard uit de realityserie Een huis vol:

1. Tyrona-Rachell Precious Humality
2. Yokechia Shadina Latoya Kaitana Sherain
3. Levrone-Guy Keyon Rezonne Eugene Shaquille
4. Shauntell Latoscha Chantay Mavis
5. Laicerey-Shaw Chauncey Keenen Ivory Typac
6. Roemillo Tyrone Preston Tyrell
7. Shaylarean Jamilia Hope Samantha
8. Shayanique Beyonce Shayrean Ebony
9. Tyrese Ochello Brandon-Lee
10. Nashwan Wayn Omarion Latrell
11. J’leeta Shivon Janay Eugenia
12. Shevernety J’Keela Dysha Yaheema Princess
13. Shayquan Javon Tremaine Lebron Ludwig

Ik wil gewoon anders zijn

Waarom die kinderen zo heten?

Moeder Samantha Baumgard zegt er dit over: ‘Je kunt kiezen voor Kees, Frits, Petra of Willemientje, maar ik dacht: nee, ik wil gewoon anders zijn, dus ik geef ze andere namen’.

Ook de moeder van baby Ki’shawn wilde graag een speciale naam die ze nog nooit had gehoord. ‘Daarom wilde ik er zelf een bedenken, gebaseerd op onze namen. Mijn vriend heet Koki en ik heet Shardé, dus hebben we de laatste twee letters van zijn naam en de eerste drie letters van de mijne genomen en er nog wat achter geplakt.’

Vernoemen

Dat laatste lijkt heel vaak te gebeuren. Als je dit soort namen goed bestudeert zie je dat ze vaak zijn samengesteld uit stukjes van andere namen.

In Guillauvénsley is Guillaume te herkennen. Maurilio-Jayenoah zou een knutselwerkje van Maurits, Roemilio, Jay en Noah kunnen zijn. Wesridjaysley is Ridjay die wordt gesandwicht door Wesley en Yaë-miliano is misschien vernoemd naar zijn ouders Yaël en Emiliano.

Black Power

De grafieken hierboven wijzen erop dat de Nederlands-Surinaams-Antilliaanse ‘gettonaam’ is ontstaan in de jaren 80. Voor de echte oorsprong moeten we echter verder terug, naar de Verenigde Staten van de jaren 60, de tijd van de Black Power-beweging.

Zwarte Amerikanen werden zich in die jaren steeds meer bewust van hun afkomst en van het feit dat hun voorouders in de slaventijd hun oorspronkelijke, Afrikaanse namen waren kwijtgeraakt.

Malcolm X verving zijn oorspronkelijke achternaam daarom door een X. Die stond voor zijn echte Afrikaanse familienaam, die hij nooit zou kennen: ‘Voor mij verving mijn X de blanke slavenhoudersnaam Little, die een of andere blauwogige duivel genaamd Little mijn voorouders van vaderskant had opgelegd.’

Veel Afro-Amerikanen gingen op zoek naar nieuwe namen. Afrikaanse en islamitische namen kwamen in de mode, maar het opvallendst was de opkomst van de zelfverzonnen namen: LeBron, De’Antwan, Condoleezza, Tawanda, LaKeisha, Sheniqua. Die hebben geen belast verleden en zijn 100 % Afro-Amerikaans.

Deze trend sloeg zo aan dat originaliteit inmiddels de norm lijkt te zijn. In Californië krijgt tegenwoordig bijna een op de drie zwarte meisjes een naam die in hetzelfde jaar in die staat aan geen enkel ander kind is gegeven.

Lang en ingewikkeld

Zelf verzinnen, oké. Maar waarom zo lang en moeilijk?

Het antwoord op die vraag is simpel. Mark Twain schreef ooit: ‘Ik had geen tijd om een korte brief te schrijven, dus heb ik een lange geschreven.’ Iets eenvoudigs maken is moeilijker dan iets ingewikkelds. Verzin jij maar eens een korte, makkelijke naam die nog niet bestaat. Dat gaat bijna niet. Als je echt een unieke naam wilt moet die haast wel lang en ingewikkeld zijn.

Wat vind jij?

Erg handig zijn dit soort namen natuurlijk niet, maar ik kan uit eigen ervaring zeggen dat alles went. Ik heb meisjes gekend met namen in de trant van D’joséfhyne en Chästtithy. De eerste keer kijk je raar op, maar al snel weet je niet beter.

Wat vind jij van dit soort namen? En wat zou een goede, neutrale benaming zijn? Laat een reactie achter!