Een IJslands meisje dat al 15 jaar naamloos door het leven gaat heeft bij de rechter haar gelijk gehaald. Ze mag nu officieel de voornaam Blær (“briesje”) dragen.
Twee IJslandse meisjes (foto Salvor Gissurardottir CC BY-SA 2.5)
Strenge naamwet
Het geïsoleerde IJsland doet veel moeite om zijn taal te beschermen. De IJslanders accepteren nauwelijks woorden uit vreemde talen. Waar het Nederlands op het Grieks geënte termen als kwantummechanica en elektronenmicroscoop gebruikt, hebben ze daar in IJsland de eigen woorden skammtafræði en rafeindasmásjá voor bedacht.
Dit taalpurisme geldt ook voor eigennamen. Volgens de IJslandse naamwet van 1996 moeten voornamen aan de volgende eisen voldoen:
- Ze moeten een IJslandse naamvalsuitgang kunnen krijgen.
- Ze mogen niet strijdig zijn met de structuur van het IJslands.
- Ze moeten worden geschreven in de gebruikelijke IJslandse spelling.
Er kan een uitzondering worden gemaakt voor namen die al zijn ingeburgerd.
Het IJslandse Namencommité houdt er een lijst op na met 1853 meisjesnamen en 1712 jongensnamen die officieel zijn goedgekeurd. Namen die hier niet op staan kunnen overigens wel worden geaccepteerd als ze aan de bovenstaande drie criteria voldoen.
Door deze strenge wetgeving komt het vaak voor dat de overheid namen weigert, ook namen die voor ons doodgewoon zijn. Zo zijn de afgelopen jaren afgewezen: Aaron, Ben, Michel, Niels, Ralph, Jeanne, Nancy en Pia. Volgens Iceland Review staan er ongeveer 200 kinderen officieel te boek onder de voornaam stúlka (meisje) of drengur (jongen) omdat de ouders geen aanvaardbare naam hebben opgegeven.
Meisje werd briesje
Dat gold ook voor “stúlka” Bjarkardóttir, die nu dus eindelijk Blær mag heten. Haar moeder Björk Eiðsdóttir zei dat het Namencomité de naam Blær had afgewezen omdat dit woord voor “briesje” mannelijk is en dus niet geschikt als meisjesnaam. Volgens Impunity Watch mocht een meisje in 1973 echter wél Blær heten. Deze Blær Guðmundsdóttir is vernoemd naar een vrouwelijk personage uit een roman van de IJslandse Nobelprijswinnaar Halldór Laxness. Vermoedelijk heeft hij toen een goed woordje voor haar gedaan bij het comité.
Björk en Blær/stúlka gingen daarom in beroep tegen de weigering van het Namencomité. Met succes, zo bleek gisteren. De rechtbank in Reykjavík heeft hun eis toegewezen, al krijgen niet de gevraagde 2900 euro schadevergoeding. Blær reageerde volgens Iceland Review opgetogen: “Ik ben erg blij. Eindelijk kan de naam Blær in mijn paspoort.”
Lees meer over geweigerde voornamen in Nederland:
Geweigerde voornamen: 65 namen die in Nederland niet mogen (of mochten)
Geweigerde voornamen 2: nóg 18 namen die in Nederland niet mochten
Maarten (via Facebook) zegt
Da’s een goede vraag, Joost. Op voornaam zoek je misschien niet zo snel, maar met een achternaam als Ðenčić (Servisch of Kroatisch) heb je in Nederland een probleem.
lisse zegt
In 1962 mocht mijn schoonzus geen Amber heten. Maak er maar Ambrosia van zei de abs. Dat deed de verbouwereerde vader, waarop -thuisgekomen- zijn vrouw ontplofte. Hij moest terug en het werd toen Hester. In 1992 heeft deze Hester haar dochter wel Amber mogen noemen.
Chipo Lata zegt
Ik vind dat er bij aperte onzin en scheldwoorden wel de grens moet worden getrokken al was het maar om het kind te beschermen. Getreiderd worden met je voor of achternaam gebeurt erg vaak.
Maikel Ritfeld Aka Sémole Sémole zegt
Wat een eng land. Klinkt een beetje als een soort Volendam maar dan groter.
Stef Arends zegt
Hier in Nederland, mag je een jongen niet eens; ‘Jezus’ noemen, in Latijnse landen heet men gewoon; ‘Jesus’, dus laten we ook naar ons zelf kijken.
Khadija Ochan zegt
Oh dus Marokko is niet get enigste land met een namenlijstje. (Veel Berberse namen zijn verboden in Marokko, omdat men ervan overtuigt is dat de oorsprong Joods is en ze willen alleen islamitische namen, dus vandaar zo’n lijstje, maar de helft van de namen in dat lijstje is niet eens islamitisch, maar Arabisch twee totaal verschillende dingen. Maar omdat de meeste islamitische landen Arabisch spreken denken ze dat Arabische namen ook Islamitisch zijn….) desalniettemin zijn er genoeg Marokkanen van berberse komaf die zich niet aan dat lijstje houdeb en hun kinderen wel een Amazigh (berbers) naam geven. Ze kunnen wel moeilijkheden krijgen bij het consulaat (dat lijstje geld nl voor alle Marokkanen al ben je een geboren Nederlander) maar soms lukt het wel. Ik snap niet waarom de overheid zich ermee moet bemoeien, zolang het maar geen zogenaamde schaamnanen zijn…ik snap dus niet waarom Harriet niet zou kunnen…
Mar Zegikniet zegt
Ik kwam laatst de naam Lijkcl tegen in een doopboek…daar hoef je nu toch niet meer mee aan te komen,dat doe je een kind toch niet aan?
Minka Jansen zegt
Beperken van iemands vrijheid mag alleen als het belang van anderen ermee wordt geschaad. Vrijheid van ouders om namen te kiezen houd dus op waar het kind zou worden belast met een naam waar het verdriet of hinder van zou kunnen ondervinden. Het belang van een taal, cultuur of religie valt daar dus m.i. niet onder.
Theo Miggelbrink zegt
De IJslandse zangeres Emiliana Torrini mocht oorspronkelijk ook de achternaam Torrini niet gebruiken. Haar Italiaanse vader, Salvatore Torrini, moest zijn naam volgens de IJslandse naamwetten namelijk veranderen in “Davíð Eiríksson”. Daardoor zou Emiliana eigenlijk “Emilíana Torrini Davíðsdóttir” (Met Torrini als tweede voornaam) geheten hebben. Maar doordat de naamwetten versoepeld zijn mag ze nu haar vaders oorspronkelijke achternaam weer gebruiken…
http://en.wikipedia.org/wiki/Emil%C3%ADana_Torrini
Simon Halink zegt
Flink wat ophef hier in Reykjavík over deze zaak… Er gaan veel stemmen op om de wet wat te versoepelen.