In dry deelen gekorven dieren en de insectbladige braam

In het westen van Noord-Brabant, het oosten van Zeeuws-Vlaanderen en bij Tegelen kun je, als je héél goed zoekt, je benen openhalen aan de stekels van de ingesneden humusbraam, Rubus insectifolius.

Insectifolius? Die naam intrigeerde me. Folium is Latijn voor ‘blad’. Is Rubus insectifolius dus de ‘insectbladige braam’, wat dat ook mag betekenen?

Jammer genoeg niet. De ingesneden humusbraam blijkt helemaal niet naar insecten genoemd. In is Latijn voor ‘in’ en sectus is Latijn voor… ‘gesneden’. Insectus betekent dus gewoon ‘ingesneden’. Het Franse bramologenduo Louis Victor Lefèvre en Philipp Jacob Müller gaf de soort deze naam in 1859 als verwijzing naar de ‘ongelijk ingesneden gezaagde’ betanding van het blad.

Ingesneden humusbraam. Foto: Naturalis – Botany catalogues, L.3263602

Rubus insectifolius is dus de ‘ingesnedenbladige braam’ en niet de ‘insectbladige braam’.

Of toch?

De overeenkomst tussen insectifolius en insect is niet toevallig. De Vlaamse schrijver Hendrik Conscience schreef in 1846 over ‘kerfdieren’, zoals vliegen, wespen en mieren, ‘wier lichaem in dry deelen gekorven schynt namentlyk in kop, borst en achterlyf’. Kerfdieren is een letterlijke vertaling van de Latijnse benaming voor insecten: animalia insecta. ‘Ingesneden dieren’ dus. Zo heeft Rubus insectifolius tóch iets met insecten gemeen.

🤞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.