De voornaam Isis kan écht niet meer

‘En hoe heet jij dan?’ vraagt Sinterklaas aan het meisje op zijn schoot. ‘Ik heet Isis.’ Het publiek in de studio lacht ongemakkelijk. ‘Isis?’ – ‘Ja.’ Sinterklaas tilt Isis snel op schoot bij Paul de Leeuw en loopt weg. ‘Meneer Paul, ik krijg een beetje last van een opgeblazen gevoel.’

[hier stond een YouTube-video die inmiddels is verwijderd]

Deze scène uit Sint en De Leeuw van 4 december was natuurlijk voorbereid. Paul de Leeuw wilde er een punt mee maken: ‘Daarom vraag ik ook of iedereen vanaf nu niet meer Isis wil zeggen maar gewoon Ies.’

De Leeuws actie en vooral de gechoqueerde reactie van het publiek zijn tekenend voor het taboe dat er opeens rond de voornaam Isis hangt.

Doe maar niet

Nou ja, opeens? Ik schreef er in augustus 2014 al over, nadat ik met vrienden die een kind verwachtten de top-500 van populairste meisjesnamen had doorgenomen. Bij nummer 97 zeiden we alle drie meteen: doe maar niet.

Inderdaad. In 2013 stond Isis nog in de top-100. Dat jaar kregen 162 Nederlandse meisjes de voornaam Isis.

Isis was toen al een jaar of tien behoorlijk populair. De naam klinkt ook trendy: een kruising tussen de voormalige top-10-namen Isa en Iris, maar dan nét even anders en met een coole mythologische verwijzing naar de Egyptische vruchtbaarheidsgodin.

Helaas begon toen de Islamitische Staat in Irak en Syrië aan een ongekende opmars. De terreurgroep domineert sindsdien het nieuws en heeft de associatie met de godin doen verbleken.

We denken nu bij Isis in de eerste plaats aan stapels lijken in een Frans theater, onafzienbare stromen vluchtelingen en internetfilmpjes van onthoofdingen in de woestijn en half in puin geschoten steden waar grijnzende baardmannen homo’s van flats gooien. De naamswijziging in IS en de steeds vaker gebruikte Arabische afkorting DAESH hebben daar niets aan kunnen veranderen.

Het was dus geen verrassing toen bleek dat de voornaam Isis in 2014 een stuk minder populair was dan het jaar daarvoor. Eigenlijk viel de daling nog mee: er werden nog altijd 101 Isisjes geboren.

Vrije val

In 2015 raakte Isis in een vrije val. De statistieken over het hele jaar zijn er nog niet, maar Onze Taal kreeg van de Sociale Verzekeringsbank de gegevens van januari tot en met september. Er zijn dit jaar nog maar vijf meisjes met die naam geboren.

Een ongekend snelle daling. Zelfs Joran – nog zo’n naam die een paar jaar terug populair was en nu niet meer ‘kan’ – deed er langer over om te verdwijnen.

Goed bedoeld

Ondertussen regent het in de media verhalen over de negatieve ervaringen van meisjes en vrouwen die Isis heten. Die media-aandacht is vaak goed bedoeld, maar vestigt helaas aan maar nog meer de aandacht op het probleem.

Sint en De Leeuw was niet de enige show in het sinterklaasweekend die een Isis had uitgenodigd. De Kwis had er zelfs twee, onder wie een Ikeamedewerkster die haar naam op haar naambordje had veranderd in Iris omdat ze zoveel opmerkingen kreeg.

Allahu akbar

RTV Oost berichtte over de 16-jarige Isis uit Enschede, die geen gepersonaliseerde Nikes kan bestellen. ‘Sorry, de iD die je hebt gekozen, past niet binnen onze richtlijnen. Geef een andere iD op’, is het resultaat als ze haar naam invult op de website.

Isis denkt inmiddels serieus aan een naamsverandering, want ze wordt ook op school met haar naam gepest. Medeleerlingen roepen haar na en maken geweergeluiden. Tijdens een toets met naambordjes op de tafels werd op haar bordje ‘Allah Ahkbar’ geschreven.

Screenshot RTL Late Night

Dat moet je niet meer willen

Dorinda Jansen uit Schijndel is al een stap verder. Zij vertelde bij RTL Late Night dat ze de naam van haar 5-jarige Isis officieel gaat laten veranderen.

Toen ze haar dochter in Phantasialand kwijt was rende ze door het pretpark, roepend: ‘Isis! Isis!’ Ze voelde zich nagekeken. ‘Toen zei mijn schoonmoeder: Dat moet je niet meer doen, dat moet je niet meer willen.’

De druppel die de emmer deed overlopen was het besluit van Facebook alle gebruikers met de naam Isis te verwijderen. Alleen Isissen die kunnen aantonen dat ze niet aan de terreurgroep zijn verbonden krijgen hun profiel terug.

Dorinda noemt haar dochter daarom nu Isabella, een naam die ze samen met haar heeft uitgezocht. ‘Ik ben zo opgelucht dat ik ze gewoon kan roepen op straat.’

Wat nu?

Ik kan nog wel even doorgaan met negatieve Isis-verhalen, maar het punt lijkt me wel duidelijk. De voornaam Isis kán niet meer. Je kunt daar heel boos om worden, maar het is niet anders en het zal de komende jaren ook niet veranderen.

Verwacht je een dochter en overweeg je haar Isis te noemen? Een dringend advies: doe het niet.

Heet je dochter al Isis of heet je zelf zo? De roepnaam veranderen kan zonder enig probleem. Ies, zoals Paul de Leeuw voorstelde, is een goed alternatief. Ook Iris, Elisa, Isa, Isabel en Isabella zijn frisse, moderne namen die erg op Isis lijken maar niet die negatieve bijsmaak hebben.

Voor een officiële voornaamswijziging moet je via en advocaat een verzoek indienen bij de rechtbank. Dat kost geld, maar succes lijkt me gegarandeerd. Elke rechter zal begrijpen dat het in deze tijd geen pretje is om Isis te heten.

Ben je op zoek naar lotgenoten? Reageer hieronder of kijk eens op de Facebookpagina De naam Isis.

Wat vind jij?

Zou jij een naamswijziging aanvragen als jij of je dochter Isis heette? Welk alternatief vind je het mooiste? Ies, Iris, Elisa, Isa, Isabel, Isabella of nog een andere naam? Laat een reactie achter!

Dit is een geactualiseerde versie van het artikel ‘Durf jij je dochter nog Isis te noemen?’ van 20 augustus 2014.