Joodse achternamen geven een mooi beeld van de beroepen die Joden vroeger uitoefenden. Toen alle Nederlanders in 1811 een vaste familienaam moesten aannemen, vernoemden veel Joden zich naar hun beroep. Dat leverde opvallende namen op, zoals Augurkiesman, Cachetsnijder, Loterijman, Mechanicus en Vischschoonmaker.
Hier vind je een (ongetwijfeld incompleet) overzicht van 115 Joodse beroepsachternamen die in Nederland voorkomen of -kwamen. Aanvullingen zijn welkom.
Hanneke Groenteman (foto: Beeld- en Geluidwiki / CC BY-SA 3.0)
- Appelkruijer
- Augurkiesman
- Baszanger
- Beddekoper
- Bestelder
- Bierman
- Bloemekoper
- Bloemist
- Boekbinder
- Boekdrukker
- Boekverkoper
- Boendermaker
- Bonnettemaker
- Boodschaploper
- Boterkoper
- Brilleman
- Brillenslijper
- Cachetsnijder
- Cymbalist
- Dagloonder
- Danser
- Digtmaker
- Dooseman
- Drukker
- Erwteman
- Flesschedrager
- Fruitkoper
- Glashouwer
- Glasslijper
- Graveur
- Groenteman
- Hakker
- Handelaar
- Hardloper
- Hoedemaker
- Hoedschoonmaker
- Hoenderkooper
- Hoendersnijder
- Houthakker
- Houtkruijer
- Huidekoper
- IJzerkoper
- Juweelslijper
- Kapper
- Kerkdienaar
- Kerkmeester
- Ketellapper
- Kleerekooper
- Kleermaker
- Kleinkramer
- Klerekoper
- Knegje
- Komkommerman
- Konstenaar
- Kornalijnslaper
- Lakmaker
- Letterzetter
- Limoeneman
- Lombertkruijer
- Loterijman
- Mechanicus
- Melkman
- Metzelaar
- Mutsenmaker
- Muzikant
- Negotiant
- Onderwijzer
- Ossendrijver
- Overste
- Pakkedrager
- Pijpeman
- Pruikemaker
- Rabbie
- Ritmeester
- Roeper
- Schaapdrijver
- Schijvenschuurder
- Schoenlapper
- Schrijver
- Schuitevoerder
- Sjouwerman
- Slager
- Speelman
- Spreekmeester
- Steenslijper
- Stofkooper
- Stouwer
- Tabakspinner
- Tafelkruijer
- Tailleur
- Translateur
- Trompetter
- Turfkruijer
- Turfrijer
- Uijenkruijer
- Vellekooper
- Velleman
- Verkopingskruijer
- Veterman
- Vischjager
- Vischschoonmaker
- Vischschraper
- Viskooper
- Vleeschdrager
- Vleeschhouwer
- Vleeschkruijer
- Voddekoper
- Voorzanger
- Vrachtdoender
- Vragtdrager
- Wetschrijver
- Wijnschenk
- Wortelboer
- Zeehandelaar
- Ziekenoppasser
Bronnen: Nederlandse Familienamenbank, Joods Monument, Amsterdamse bevolkingsregisters
Nic (via Facebook) zegt
…of neem de Amsterdamse familie Limoenman, die zich later omdoopte tot Citroen. Ze verhuisden naar Parijs en plaatsten toen een trema op de e om de uitspraak makkelijker te maken. Later is André daar nog een autofabriekje begonnen.
Steven zegt
Citroën, toch?
Femke (via Facebook) zegt
Via mijn opa heb ik Joodse familie die Leeraar heet. Naar ik altijd heb aangenomen ook een directe vernoeming naar dat beroep.
Onno zegt
Leeraar was vroeger een voorganger in de kerk. Ik doe onderzoek naar de familienaam Leeraar.
Remco (via Facebook) zegt
Niet alleen Voddekoper, ook Voddenraper http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010874231%3Ampeg21%3Ap005%3Aa0036 (rechtsonder)
Rosalie zegt
En wat dacht je van alle namen eindigend op ‘berg’. Denk aan de mop over Titanic met Goldberg, Greenberg en Iceberg.
Ook in Nederland geldt dit vaak.
eduard danser zegt
inderdaad en dan heb je ook nog de naam van den Berg; ik zat met een joodse jongen op school met de voornaam Arnold, in 1953
eduard danser zegt
mijn naam staat ook in deze lijst en ik kan nog verklaren dat mijn familie voorheen Cohen heette.
mijn vader moest daarom bij de begrafenis van zijn vader op de oodse begraafplaats in wassenaar in 1930 apart staan, daar cohen niet bij het graf mogen staan. ik woon in parijs en heb wat onderzoek gedaan en kwam te weten dat de hele familie danser in 1872 in de rue des rosiers woonde; er was ook een halfbroer van mijn vader henri danser, getrouwd met ene germaine cohen; zij hadden dochter Rosalie die in 1932 geboren is, maar jammergenoeg geen spoor van teruggevonden; gelukkig staat ze niet op de lijsten van het shoah museum. kent iemand Rosalie Danser?