‘Waarom heeft die man eigenlijk een meisjesnaam?’, vroeg ik me gisteren af toen ik las dat oud-Feyenoordvoorzitter Jorien van den Herik zich heeft uitgesproken tegen de bouw van een nieuw stadion. Of is Jorien helemaal geen meisjesnaam?
Jorien van den Herik (NOS, 13 oktober 2009)
Eerst de statistieken. Volgens de Nederlandse Voornamenbank telt ons land 23 mannen met Jorien als eerste voornaam en 1138 vrouwen. Je kunt Jorien tegenwoordig dus met goed recht een meisjesnaam noemen, maar dat is niet altijd zo geweest.
De eerste vrouwelijke Jorien werd pas geboren in 1943. Maar weinig mensen zullen toen hebben geweten dat ze eigenlijk een jongensnaam had, want de naam was uiterst zeldzaam. In de database van WieWasWie, die miljoenen historische documenten bevat, komen maar een stuk of 20 Joriens voor, allemaal mannen en bijna allemaal Brabanders uit de 16e of 17e eeuw.
Jorien als meisjesnaam hoort samen met namen als Saskia, Marieke, Jeroen, Joris en Martijn tot het genre dat je ‘nep-retro’ zou kunnen noemen. Ze klinken lekker oud-Hollands, maar zijn pas eind 20e eeuw populair geworden.
Jorien is, voor zover ik weet, de enige naam in deze categorie die van geslacht veranderd is. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de uitgang -ien, die vooral bij vrouwelijke namen voorkomt. Jorien kon in 1943, toen nog bijna niemand deze naam kende, zonder probleem doorgaan voor een meisjesnaam.
Jorien van den Herik is toevallig geboren in hetzelfde jaar als de eerste vrouwelijke Jorien. Hij had toen nog een echte – zij het zeldzame – jongensnaam. Toen ouders zijn voornaam op grote schaal aan meisjes begonnen te geven, was hij al achter in de 30.
Marion (via Facebook) says
Ik heb een mannelijke collega die Hennie heet, dan denk je eigenlijk ook niet aan een man. Voor mij mag die man wel Jorien heette hoor.
Jesse says
Ik ben opgegroeid met Henny Huisman (een mannelijke TV-presentator), maar ook met Henny Stoel (een vrouwelijke nieuwslezer). Voor mij kan het dus allebei. En natuurlijk de mannelijke wielrenner (later ploegleider) Hennie Kuiper.
billie says
Een kennis van me heet Jorin (man). Is dit een afgeleide naam van Jorien? Zonder die e erbij vind ik ‘m er wel wat mannelijker uitzien, maar ik vind het alsnog geen mooie (mannelijke) naam.
Jesse says
De naam Yorin komt ook voor. Bij 45 jongens en jonge mannen als eerste naam en 7 als volgnaam, en “minder dan 5” vrouwen/meisjes. Van 2001 tot 2005 bestond er een TV-zender met de naam Yorin, maar dat stond voor “You’re in”.
Jesse says
Ik ben een man maar mijn naam komt ook bij vrouwen voor. Tegenwoordig is die verhouding 13.864 mannen tegen 328 vrouwen. Maar de eerste Jesse in Nederland (in elk geval in Nederland geboren) was waarschijnlijk een vrouw. Er zijn tussen 1939 tot 1966 5 meisjes geboren met de naam Jesse als eerste naam. Bij jongens komt de naam pas sinds de jaren ’60 in Nederland voor. Bij geboortes althans, want er zullen in de Tweede Wereldoorlog en daarna vast Amerikanen in Nederland hebben rondgelopen die Jesse heetten. Als iemand preciezere gegevens heeft dan wat ik uit de NVB kan opmaken dan hoor ik het graag.
billie says
Bij de naam Jesse weet ik nooit of je het uitspreekt als jes-se op z’n Nederlands, of djes-sie op z’n Engels. De Nederlandse variant vind ik echt een jongensnaam, de Engelse variant vind ik ook wel wat meisjes-achtigs hebben, maar dat komt misschien door de associatie met Jessi-ca.
Jesse says
Bij mij is het in elk geval Jes-se op zijn Nederlands. Verder hoor ik meestal “Jesse!” i.p.v. “Djessie!” als kinderen worden geroepen.
theo says
Ook een zeer zeldzame jongensnaam is Kiley. Zo heet mijn neef. Gecombineerd met zijn achternaam is het zeer gemakkelijk zoeken op internet: altijd prijs.