2500 jaar zelf geknutselde voornamen

Je ziet het de laatste decennia vrij vaak: combinatienamen waarbij ouders een voornaam hebben gefabriceerd door twee bestaande namen te combineren. Soms pakt dat goed uit, zoals Hilko, zoon van Hilde en Heiko. Vaak is het nogal gezocht, zoals Wade, vernoemd naar opa’s Willem en Daan.

Veel namenknutselaars denken waarschijnlijk origineel te zijn. En inderdaad, vijftig jaar geleden kwamen dit soort combinatienamen niet voor. Maar veel langer geleden wél. In feite is het een millennia oude traditie.

Een scène uit Aristophanes' Wolken: Strepsiades discussieert met zijn zoon Pheidippides terwijl Socrates er in een mandje bij hangt (Emblemata et aliquot nummis antiqui operis, cum emendatione et auctario copioso ipsius autoris, Joannes Sambucus, 1564)
Een scène uit Aristophanes’ Wolken: Strepsiades discussieert met zijn zoon Pheidippides terwijl Socrates er in een mandje bij hangt

Wulfgifu + Aethelstan = Wulfstan

Bij de Germanen was combineren de normale gang van zaken. Zo lezen we bij de middeleeuwse Britse schrijver Willem van Malmesbury over bisschop Wulfstan van Worcester (11e eeuw):

Het kind kreeg de naam Wulfstan, samengesteld uit het voorste deel van de naam van zijn moeder en het achterste deel van de naam van zijn vader.

Wulfstans ouders heetten Wulfgifu en Aethelstan.

Pheidonides +Hippos = Pheidippides

Nog veel verder terug in de geschiedenis komen we in de komedie Wolken van de Griek Aristophanes (5e eeuw voor Christus) iets soortgelijks tegen. Ook toen al kibbelden ouders over de namen die ze hun kinderen wilden geven. In dit fragment wil vader Strepsiades zoonlief graag vernoemen naar zijn eigen vader, maar moeder heeft liever een chique naam met “paard” (hippos) erin:

Toen was het om de naam dat het krakeel ontstond.
Zou wou per se dat men er iets hippieks in vond,
Xanthippos, of Charippos of Calippides,
Maar ik dacht aan mijn vader, aan Pheidonides,
(Een man van feiten, positief, van de oude soort)
Zo twistten wij een poos op zoek naar ’t juiste woord,
En raakten op “Ph[e]idippides” ten slotte akkoord.

Eigenlijk zijn we dus na tweeënhalf millennium weer terug bij af.

🤞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.