Wat was de echte naam van Kutje Jacobs?

Sommige namen lijken te mooi om waar te zijn. Zoals die van de moeder van de in 1835 te Elburg overleden Manus de Bruin, Kutje Jacobs. Je zou haar Kutje de Bruin kunnen noemen, de verpersoonlijking van het scheldwoord kutje de bruin, dat ’tuttebel’ of ’trutje’ betekent.

Maar heette Kutje wel echt Kutje?

Kutje, Rutje, Katje, Keetje of Antje

Kutjes naam is zo genoteerd in het uittreksel van Manus’ overlijdensakte op de genealogische website WieWasWie.

Kutje Jacobs bij WieWasWie
Kutje Jacobs bij WieWasWie

Ter controle zocht ik op FamilySearch de scan van de originele akte op. Dat hielp me niet echt verder, want het handschrift van de ambtenaar van de burgerlijke stand is slecht leesbaar:

Kutje(?) Jacobs
Kutje(?) Jacobs

Had de persoon die de akte overtypte voor WieWasWie gewoon een dirty mind of heette Manus’ moeder echt Kutje? Ik legde de vraag woensdag voor aan mijn volgers op Twitter. De scan maakte daar een flinke discussie los.

Een enkeling was het eens met de lezing Kutje, maar anderen opperden Rutje, Katje, Keetje en zelfs Antje. Een medewerker van het Gelders Archief, waar de originele akte zich bevindt, hield het op Katje en stelde bovendien dat de overledene niet Manus heet, maar Marcus.

Onderzoek

Om uitsluitsel te krijgen heb ik een klein onderzoekje ingesteld naar Kutje Jacobs. Allereerst ben ik op zoek gegaan naar andere documenten die haar vermelden en waarin haar voornaam misschien wΓ©l goed leesbaar is. Helaas heb ik die niet kunnen vinden. Manus/Marcus vond ik wel terug. Hij bleek inderdaad Marcus te heten.

Vervolgens ben ik nagegaan welke kinderen Marcus de Bruin heeft gekregen. Kinderen werden in die tijd vernoemd naar hun grootouders, dus een van Marcus’ dochters zou naar Kutje vernoemd moeten zijn. Ik vond geen Kutje junior, maar wel een dochter genaamd Kaatje. Zij zal wel de naam van haar oma hebben gekregen. Dit maakt de lezing Rutje onwaarschijnlijk en pleit voor Katje.

Wat ook sterk tegen de lezing Kutje pleit, is het feit dat mevrouw Jacobs de enige Kutje is in de database van WieWasWie, die miljoenen historische documenten bevat. Katje (van Catharina) en Rutje (van Rutger of misschien Ruth) komen honderden keren voor. Ik zou ook niet weten van welke naam Kutje een afleiding zou moeten zijn.

Als liefhebber van vieze namen had ik graag gewild dat Kutje echt Kutje heette, maar ik moet helaas concluderen dat dat hoogst onwaarschijnlijk is. Een goed verhaal doodchecken, heet dat in de journalistiek.

Wat denk jij?

Uiteraard is het laatste woord over deze kwestie nog niet gezegd, want 100% zekerheid over Kutjes naam hebben we nog steeds niet. Wat lees jij in de overlijdensakte?

🀞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.