Hardebil, Kloot, Poepjes: 40 onwelvoeglijke achternamen en waarin ze zijn veranderd

Als je achternaam “onwelvoeglijk of bespottelijk” is, kun je toestemming vragen hem te veranderen. De overheid begrijpt ook wel dat niet iedereen graag Hardebil, Kloot of Poepjes heet. Maar waar verander je je naam dan in? Hier – wellicht ter inspiratie – 40 voorbeelden. Aanvullingen zijn welkom!

Update 13 juli: Bloten/Blonet, Sukkel/Rikveld en Sukkel/Suchel toegevoegd.
Update 14 juli: Naaktgeboren/Naaborg, Piest/Iepsma, Piest/Prest en Smalbil/Smalburg toegevoegd.
Update 15 juli: Platje/Platjee, Pik/Piké, Rothuizen/Rotshuizen, Jut/Haffner en Jut/Münnemann toegevoegd.
Update 16 juli: Aap/Waas, Van Cutsem/van Gutsem, Fietje/Fitié, Kloot/Loot, Obee/Oudebeek, Poepjes/Palmbergen, Rotmensen/Rohmensen, Rotmensen/Rootmensen en Rotmensen/Rotensen toegevoegd.

Zie ook Van Lul en Van Kut: 21 onwelvoeglijke Belgische achternamen die zijn veranderd voor Belgische voorbeelden.

Je bent niet vrij om een nieuwe naam te kiezen. De nieuwe achternaam moet zoveel mogelijk lijken op de bestaande naam, bijvoorbeeld door een paar letters te veranderen. Als dat geen bruikbare naam oplevert, kun je ook de achternaam van je moeder aannemen of een geheel nieuwe naam verzinnen.

Maar genoeg gedraald, hier is het lijstje:

1. Aap: Aak

Jozef Aap, geboren Amsterdam 26 augustus 1901, en zijn minderjarige wettige nakomelingen kregen bij besluit van de secretaris-generaal van het departement van justitie van 14 mei 1941 toestemming hun achternaam te veranderen in Aak.

De achternaam Aap, bij de volkstelling van 1947 nog door zes Nederlanders gedragen, komt tegenwoordig niet meer voor.

2. Aap: Waas

Marjolijn Janneke Aap, geboren 1965, heeft blijkens het Amsterdamse bevolkingsregister 1939-1994 haar naam veranderd in Waas.

Dit papiertje is op de geboorteakte van Theodorus Bernardus Bloten geplakt.
Dit papiertje is op de geboorteakte van Theodorus Bernardus Bloten geplakt.

3. Bloten: Blonet

Theodorus Bernardus Bloten, geboren Aalten 12 juni 1890, en zijn minderjarige wettige nakomelingen kregen bij Koninklijk Besluit nummer 74 van 14 december 1936 toestemming hun naam te veranderen in Blonet.

Theodorus was wiskundeleraar. Wat zullen zijn leerlingen een lol hebben gehad!

4. Van Cutsem: van Gutsem

Romilda Georgina van Cutsem, geboren 1966, en Jeroen van Cutsem, geboren 1969, hebben blijkens het Amsterdamse bevolkingsregister 1939-1994 hun naam veranderd in Van Gutsem.

5. Cutzien: Krukziener

De familie Cutzien noemde zich al lang voor de naamswijziging in het dagelijks leven Krukziener.

Ergens na de oorlog moet de naam officieel zijn veranderd. In 1947 waren er nog negen dragers van de naam Cutzien en één van de naam Krukziener. In 2007 waren er geen Cutziens meer en was het aantal Krukzieners gestegen tot 14.

6. Fietje: Fitié

Volgens de Friese Koerier van 21 oktober 1965 heeft een familie Fietje haar naam in dat jaar veranderd in Fitié.

De naam Fitié kwam in 2007 vijftien keer in Nederland voor. In 1947 bestond deze naam nog niet.

7. Hardebil: Hardebol

Johannes Cornelis Hardebil, geboren Amsterdam 27 augustus 1901 (een dag na Jozef Aap en in dezelfde stad), en zijn minderjarige wettige nakomelingen kregen bij Koninklijk Besluit nummer 21 van 1 mei 1948 toestemming hun achternaam te veranderen in Hardebol.

8. Jut: Haffner

Catharina Maria Jut, geboren Den Haag 15 oktober 1853, kreeg bij Koninklijk Besluit nummer 17 van 12 januari 1879 toestemming de naam van haar stiefvader George Hendrik Haffner aan te nemen.

Ze was een zus van Hendrik Jacobus Jut, die in 1876 wegens dubbele moord tot levenslang was veroordeeld en aan wie de uitdrukking kop van jut nog herinnert.

9. Jut: Münnemann

Angelica Arabella Cassandra Christina Jut, geboren Vught 2 juli 1873, was de dochter van Hendrik Jacobus Jut. Ze kreeg bij Koninklijk Besluit nummer 41 van 14 juli 1898 toestemming de naam van haar stiefvader Albert Heinrich Johann Münnemann aan te nemen.

10. Kloot: Loot

Carel Nicolaas Wilhelmus Kloot, geboren 1961, heeft blijkens het Amsterdamse bevolkingsregister 1939-1994 zijn naam veranderd in Loot.

11. Kloot: Kroon

Geertje Kloot, geboren Volendam circa 1900, kreeg bij Koninklijk Besluit nummer 76 van 14 november 1968 toestemming haar naam te veranderen in Kroon.

Ze was getrouwd met Harmen Sul (zie hieronder).

12. Kloot: Kyvon

Adrianus Marinus Kloot, geboren Rotterdam 14 mei 1910, kreeg bij Koninklijk Besluit van 4 maart 1966 toestemming zijn achternaam te veranderen in Kyvon.

Zijn zoon Adrianus Marinus Kloot/Kyvon junior is beter bekend als André van Duin.

13. Konter: Komter

Karel Konter, geboren Leeuwarden 18 september 1872, en verschillende familieleden kregen bij Koninklijk Besluit nummer 34 van 24 maart 1903 toestemming hun achternaam te veranderen in Komter.

Vreemd genoeg is de naam Komter, die in 1947 dertien keer voorkwam, inmiddels weer zo goed als uitgestorven, terwijl het aantal dragers van de naam Konter sinds dat jaar bijna is verdubbeld tot 207.

14. Muijs: De Muij

De Nederlandse Familienamenbank vermeldt bij de achternaam De Muy (sic): Naamsverandering uit Mui(j)s omstreeks 1979. De nieuwe naam stelt een plaatsnaamafleiding voor, uit Muy in Zuid-Frankrijk.

Waarschijnlijk gaat het om Arie Muijs/de Muij en zijn kinderen Lotta, Frédérique Annette (1971) en Anne Marije (1974-2012).

15. Naaktgeboren: Naaborg

Jacob Naaktgeboren, geboren Puttershoek 22 april 1880, kreeg bij Koninklijk Besluit nummer 109(?) van 21 juni 1939 toestemming zijn naam te veranderen in Naaborg.

Lang heeft hij niet van zijn nieuwe naam kunnen genieten. Hij overleed op al op 5 september 1942. Zijn broer Joost had kennelijk minder problemen met zijn naam. Hij stierf twee maanden na Jacob onder de naam Naaktgeboren.

16. Obee: Oudebeek

Lezer Eric tipte me dat een familie Obee zou zijn omgedoopt tot Oudebeek. De Facebook-pagina van de familie bevestigt dit. Er waren in 2007 tien dragers van deze nieuwe familienaam. Zou deze naamswijziging te maken hebben met het tamponmerk O.B.?

17. Piest: Iepsma

In het Amsterdamse bevolkingsregister 1939-1994 komen voor: Peter Albert Huibrecht Piest en Peter Albert Huibrecht Iepsma, beiden geboren in 1962. De familienaam Iepsma kwam in 1947 nog niet voor. In 2007 waren er 24 naamdragers.

We kunnen dus aannemen dat de naam Piest tussen 1947 en 2007 is gewijzigd in Iepsma.

18. Piest: Prest

Siemen Piest, geboren Steenwijkerwold 4 oktober 1874, en zijn minderjarige wettige nakomelingen, kregen bij Koninklijk Besluit van 21 maart 1934 toestemming hun naam te veranderen in Prest.

19. Pik: Piek

Roelof Willem Pik, geboren Leeuwarden 7 september 1894, kreeg bij Koninklijk Besluit van 19 november 1945 toestemming zijn achternaam te veranderen in Piek.

20. Pik: Piké

Erik Pik, geboren 1964, heeft blijkens het Amsterdamse bevolkingsregister 1939-1994 zijn naam veranderd in Piké. In 2007 waren er 22 dragers van deze achternaam, die in 1947 nog niet voorkwam.

21. Platje: Platjee

Uit het Amsterdamse bevolkingsregister 1939-1994 blijkt dat Cornelis Johannes Platje (1940), Egbert Platje (1942), Hans Egbertus Platje (1942), Robert Platje (1942), Ronaldo Cornelis Platje (1972) en Remko Theodoor Platje (1974) hun naam hebben veranderd in Platjee.

In 2007 waren er zes Nederlanders met de achternaam Platjee. In 1947 bestond deze naam nog niet.

22. Poepjen: Wellinga

Egbertus Poepjen, geboren Oldemarkt 25 april 1903, en zijn minderjarige wettige nakomelingen, kregen bij Koninklijk Besluit nummer 64 van 9 april 1931 toestemming hun naam te veranderen in Wellinga.

Een broer van Egbertus, Jurjen Poepjes (sic), kreeg bij Koninklijk Besluit nummer 18 van 25 november 1947 toestemming voor dezelfde naamswijziging. Wellinga was de achternaam van hun moeder.

23. Poepjes: van Haskera

Volgens de Nederlandse Familienamenbank is de naam Van Haskera ontstaan door naamswijziging van Poepjes.

De wijziging moet na 1947 hebben plaatsgevonden, want bij de volkstelling van dat jaar was er niemand met de achternaam Van Haskera. In 2007 waren er 14 naamdragers.

24. Poepjes: Palmbergen

Het Limburgsch Dagblad interviewde voor een artikel een artikel over naamsveranderingen in de uitgave van 23 maart 1970 de toen 32-jarige Lykele Poepjes uit Assen. Hij was altijd en overal het mikpunt van spot geweest en had zijn naam daarom veranderd in Palmbergen. De naam Palmbergen kwam in 1947 nog niet voor. In 2007 waren er 19 naamdragers.

Lykeles opa, ook Lykele Poepjes, was eertijds een bekend schaatser. Zijn supporters noemden hem Poëpjes.

25. Poepjes: Portena

Lykle Poepjes, geboren Lemsterland 1 mei 1896, en zijn minderjarige wettige nakomelingen kregen bij Koninklijk Besluit van 7 oktober 1955 toestemming hun naam te veranderen in Portena. Een vruchtbare familie, want er waren in 2007 maar liefst 51 dragers van deze nieuwe achternaam.

26. Poepjes: Scholte

Geertje Poepjes, geboren Lemsterland 22 april 1899, kreeg bij Koninklijk Besluit nummer 29 van 10 september 1969 toestemming de achternaam van haar moeder Trijntje Scholte aan te nemen.

27. Poepjes: Velinga

Een familie Poepjes kreeg in 1997 toestemming haar naam te veranderen in Velinga. In 2007 waren er 20 dragers van deze nieuwe achternaam.

De naam refereert evenals het woord poepe aan het woord veling voor iemand die (als seizoensarbeider of ‘hannekemaaier’) uit Westfalen afkomstig is. Omdat de familie uit Friesland komt, heeft men de Friese naamsuitgang -(ing)a toegepast. Bij de Nederlandse Familienamenbank is een uitgebreide toelichting op de naamswijziging te downloaden.

28. Pooijer: Mooijer

Gerrit Pooijer, geboren Edam 28 september 1902, en zijn minderjarige wettige nakomelingen kregen bij Koninklijk Besluit nummer 1505 van 12 januari 1943 toestemming hun achternaam te veranderen in Mooijer.

29. Preut: Pruyt

Fransiscus Hendricus Preut, geboren Franeker 9 april 1895, en zijn minderjarige wettige nakomelingen, kregen bij besluit van de secretaris-generaal van het departement van justitie van 6 juni 1941 toestemming hun achternaam te veranderen in Pruyt.

De achternaam Preut kwam in 1947 nog vijf keer in Nederland voor, maar is inmiddels uitgestorven.

Evert Jan Rot(s)huizen (Nederlands Architectuurinstituut)
Evert Jan Rot(s)huizen (Nederlands Architectuurinstituut)

30. Rothuizen: Rotshuizen

Evert Jan Rothuizen, geboren Doorwerth 12 juni 1888, kreeg bij Koninklijk Besluit nummer 38 van 7 september 1939 toestemming zijn naam te veranderen in Rotshuizen. Hij was architect van beroep.

31. Rotmensen: Rohmensen

Lezer ElsBeth bracht me op het spoor van de familie Rotmensen. Deze naam blijkt in de twintigste eeuw zeker driemaal te zijn gewijzigd.

In het hierboven al genoemde artikel uit het Limburgsch Dagblad van 23 maart 1970 komt de dan 34-jarige Jan Rotmensen uit Hardenberg aan het woord. Hij had een verzoek ingediend zich voortaan net als zijn broer Rohmensen te mogen noemen. Zijn opa had in het dagelijks leven de naam Mensen gebruikt.

De familienaam Rohmensen kwam in 1947 nog niet in Nederland voor. In 2007 waren er negen naamdragers.

32. Rotmensen: Rootmensen

De Friese Koerier van 21 oktober 1965 meldt dat een familie Rotmensen de week daarvoor was omgedoopt in Rootmensen. Deze nieuwe achternaam kwam in 2007 twintig keer voor.

33. Rotmensen: Rotensen

In hetzelfde artikel uit de Friese Koerier is sprake van een tweede naamswijziging: een andere familie Rotmensen heette sinds kort Rotensen. Deze naam had in 2007 55 dragers.

34. Smalbil: Smalburg

Eilko Theodoor Smalbil, geboren Wildervank 9 maart 1903, en zijn minderjarige wettige nakomelingen, kregen bij Koninklijk Besluit van 29 oktober 1952 toestemming hun naam te veranderen in Smalburg.

De naam Smalburg, die in 1947 nog niet voorkwam, had in 2007 22 dragers.

35. Sukkel: Rikveld

Lezer Eelco tipte mij (zie de reacties hieronder) dat een oud-klasgenoot van hem zijn naam zou hebben veranderd van Sukkel naar Rikveld.

In het Amsterdamse bevolkingsregister 1939-1994 komen drie dragers van de naam Rikveld voor: Henriëtte Margaretha Ingrid Rikveld (1953), Hendrik Rikveld (1954), Edith Rikveld (1959). Deze zelfde voornamen en geboortejaren vinden we ook met de achternaam Sukkel.

De naamswijziging heeft vermoedelijk in de jaren 60 plaatsgevonden. De achternaam Rikveld kwam in 1947 nog niet in Nederland voor. In 2007 waren er twaalf naamdragers.

36. Sukkel: Suchel

Volgens lezer Ben en verschillende andere bronnen zou een zekere Mieke Sukkel uit Hilversum zich als zangeres Maria Suchel noemen.

In het Amsterdamse bevolkingsregister 1939-1994 vinden we Maria José Sukkel, geboren in 1958, en Maria José Suchel, uit hetzelfde jaar. Gezien het geboortejaar kan dit niet de zangeres zijn, maar de overeenkomst is opvallend. Het is in ieder geval aannemelijk dat deze Maria José haar naam officieel heeft veranderd in Suchel.

37. Sukkel: Wouterson

De Nederlandse Familienamenbank vermeldt dat Wouterus Richardus Alphonsus Wouterson, geboren Hilversum 1935, een zoon is van Gerard Gijsbertus Sukkel en Anna Richarda Koster. Details over de naamswijziging worden niet gegeven.

Vermoedelijk heeft vader Gerard zijn naam al laten veranderen, want in een familieadvertentie wordt zijn echtgenote vermeld als A.R. Wouterson-Koster. Bovendien ligt het niet voor de hand dat iemand die zelf Wouterus heet en de zoon is van een Gerard zichzelf Wouterson zou noemen. Ik neem dus aan dat Gerards vader ook Wouter(us) heette en dat Gerard daarom de naam Wouterson heeft aangenomen.

Grafsteen Jan Sukkel (foto Benjamin Wesseling)
Grafsteen Jan Sukkel (foto Benjamin Wesseling)

38. Sul: Silven

Harmen Sul, geboren Volendam circa 1898, en zijn minderjarige wettige nakomelingen kregen bij Koninklijk Besluit nummer 65 van 2 februari 1955 toestemming hun naam te veranderen in Silven.

Harmen was getrouwd met Geertje Kloot (zie hierboven).

39. Verreken: Freeke

De Nederlandse Familienamenbank meldt over de naam Freeke: Een Zeeuwse familie Freeke heeft deze naam in 1911 verkregen na naamswijziging. Voordien luidde de naam Verrecke, een naam die met het woord ‘varken’ werd geassocieerd.

De oorspronkelijke familienaam luidde echter niet Verrecke, maar Verreken. Verschillende dragers van deze naam kregen bij beschikking van de arrondissementsrechtbank te Zierikzee van 17 juli 1909 en 13 april 1911 toestemming zich voortaan Freeke te noemen.

Het ging voor zover ik kan nagaan in alle gevallen om kinderen van het echtpaar Kornelis Verreken (die al in 1869 overleed en nooit Freeke heeft geheten) en Teuntje van Nieuwenhuize.

40. Wans: Zomerplaag

De familie Zomerplaag heette oorspronkelijk Wans. Het was waarschijnlijk Elias Mozes Wans, geboren Amsterdam 11 september 1804, die zijn naam veranderde. Hij associeerde de naam Wans kennelijk met wantsen of wandluizen, beesten die in de zomer een ware plaag vormden. Zomerplaag is dus, zoals wel meer Joodse achternamen, een woordgrapje.

🤞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.