Heette Piet Paaltjens HaverSchmidt of toch gewoon Haverschmidt?

De dichter die wij kennen onder het pseudoniem Piet Paaltjens (1835-1894) schreef zijn echte achternaam met een hoofdletter in het midden: HaverSchmidt. Misschien historisch verantwoord, maar eigenlijk heette hij gewoon Haverschmidt.

Piet Paaltjens
François Haverschmidt alias Piet Paaltjens

Die hoofdletter S moest er volgens Paaltjens staan omdat het eigenlijk een dubbele achternaam is. De familie heette oorspronkelijk alleen Haver, maar zijn opa had daaraan Schmidt toegevoegd, naar de oom door wie hij was opgevoed. Om onduidelijke redenen werd er tussen de twee namen geen spatie gezet.

Die vreemde hoofdletter werd echter niet officieel. Sinds de invoering van de burgerlijke stand is de spelling van iemands naam in de geboorteakte de enige officiële. Ook wanneer iemand zijn naam laat veranderen, wordt dit op de geboorteakte aangetekend. En in de geboorteakte van Piet Paaltjens staat overduidelijk: Haverschmidt, met een kleine S (zie de scan hieronder).

Een hoofdletter meer of minder maakt natuurlijk niet veel uit. Vaak wordt echter over Piet Paaltjens beweerd dat hij “eigenlijk” François HaverSchmidt heette en dát is dus niet juist. Hij schreef onder de naam Piet Paaltjens, noemde zich in het dagelijks leven François HaverSchmidt en heette officieel François Haverschmidt.

Geboorteakte François Haverschmidt
Geboorteakte François Haverschmidt

In het jaar Een duizend acht honderd vijfendertig, den Zestienden dag der maand Februarij des voordermiddags ten half twaalf uren, is voor ons, Pier Zeper, Wethouder der Stad, aan Denwelken de Burgemeester bij Besluit van den tweeden Januarij dezes jaars heeft opgedragen de functien van Officier van den Burgerlijken Stand der Stad Leeuwarden, Provincie Vriesland, gecompareerd:

Nicolaas Theodorus Haverschmidt,

oud drie en dertig jaren, Koopman, wonende alhier, welke ons heeft verklaard dat alhier op den Veertienden dezer, des morgens ten Zeven uren, uit hem en deszelfs huisvrouw

Geeske Bekius,

oud twee en dertig jaren, zonder beroep, wonende mede alhier, geboren is een Kind van het Mannelijk geslacht, aan hetzelve de voornaam gevende van

François.

Deze verklaring is gedaan in tegenwoordigheid van Hette Heins van Dijk, oud Zes en dertig jaren, en Johannes Ernst, oud Zes en twintig jaren, klerken ter Stads Secretarij, beide alhier woonachtig. En hebben de Vader en Getuigen deze Acte na voorlezing nevens ons onderteekend.

Overigens blijkt uit de akte dat Paaltjens vader zich ook al HaverSchmidt noemde. Zijn handtekening leest N.T. HaverSchmidt. Ook Paaltjens zelf gebruikte de hoofdletter in zijn handtekening, zo is te zien op de geboorteakte van zijn zoon Nicolaas Theodorus Clemens (1866): Fr. HaverSchmidt.

De handtekening van Nicolaas Theodorus Haverschmidt op de geboorteakte van François Haverschmidt (1835) en die van François Haverschmidt op de geboorteakte van Nicolaas Theodorus Clemens Haverschmidt (1866)
De handtekeningen van Nicolaas Theodorus Haverschmidt (1835)  en François Haverschmidt (1866)

🤞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.