Het opgewonden, ongeremde, rumoerige mosdiertje

Biologe Anne Lamers stuitte in september 2022 in de Redichemse Waard bij Culemborg op een aantal kolonies van een onbekend soort mosdiertje. Het bleek te gaan om een voor Nederland nieuwe soort, Hislopia prolixa.

Het beestje moet dus een Nederlandse naam krijgen. Lamers en medeauteurs Rob Leewis en Ton van Haaren doen deze week op Nature Today een voorstel: uitbundig mosdiertje, ‘aangezien ‘uitbundig’ de letterlijke vertaling is van het Latijnse prolixa‘.

Is dat zo?

Ik weet niet waar ze die vertaling vandaan hebben, maar de woordenboeken die ik heb geraadpleegd geven die betekenis niet. Volgens het Woordenboek Latijn van J.F.L. Montijn betekent prolixus ‘(rijkelijk) lang, lang en breed, ver, zich ver uitstrekkend’. En dat is ook precies wat Masato Hirose en Shunsuke F. Mawatari, die Hislopia prolixa in 2011 zijn Latijnse naam gaven, ermee bedoelden: ‘The species name is from the Latin adjective prolixa, meaning “extended” or “luxuriant”, in reference to the erect morphology of the zooids’.

De naam verwijst dus naar de langgerekte vorm van de zoïden, de individuele mosdiertjes, die deze soort onderscheidt van andere Hislopia-soorten. Niks ‘uitbundig’.

Of toch wel? Volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal betekent uitbundig onder meer ‘op drukke, opgewonden, ongeremde, rumoerige wijze aan een bepaalden (vroolijken) gemoedstoestand uiting gevend’. Dat beschrijft niet het mosdiertje, maar misschien wel de ontdekster toen ze zich realiseerde dat ze met een nieuwe soort te maken had. Dan is de naam toch nog toepasselijk.

🤞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.