Van hier tot Tokio: de 27 achternamen met het tussenvoegsel “tot”

Een van de chicste tussenvoegsels in Nederlandse achternamen is “tot”. Er zijn slechts 27 achternamen met dit voorzetsel en daarvan behoren er 23 toe aan adellijke families.

“Tot” moet je in deze namen lezen als “te”. Het gaf de heerlijkheid aan die een bepaalde familie of familietak bezat. Zo kende de familie Van Nispen een heer van Pannerden en een heer van Sevenaer, vandaar de familienamen Van Nispen tot Pannerden en Van Nispen tot Sevenaer.

Jhr. Otto Frans Antoine Hubert van Nispen tot Pannerden (Spaarnestad Photo, CC-ASA 3.0)

1. von Bönninghausen tot Heringhaven
2. von Bönninghausen tot Herinkhave
3. van der Borch tot Verwolde
4. van der Borch tot Verwolde van Vorden
5. van den Clooster Sloet tot Everlo
6. van Dorth tot Medler
7. van Heeckeren tot Overlaer
8. van Heerdt tot Eversberg
9. van Hemert tot Dingshof
10. van den Heuvel tot Beichlingen, gezegd Bartolotti Rijnders
11. van Holthe tot Echten
12. van Hovell tot Westerflier
13. van Hövell tot Westerflier
14. van Hövell tot Westervlier en Wezeveld
15. van Lijnden tot Oldenaller
16. Lossonczy tot Losoncz
17. Muñoz van Hövell tot Westerflier
18. de Nerée tot Babberich
19. van Nispen tot Pannerden
20. van Nispen tot Sevenaer
21. van Oldeneel tot Oldenzeel
22. Schuller tot Peursum
23. Sloet tot Everlo
24. Taets van Amerongen tot Woudenberg
25. van Voorst tot Voorst
26. de Vos tot Nederveen Cappel
27. de Vos van Steenwijk genaamd van Essen tot Windesheim

Van deze families behoren niet tot de Nederlandse adel: van den Heuvel tot Beichlingen, gezegd Bartolotti Rijnders (nota bene de langste achternaam van Nederland), Lossonczy tot Losoncz (wellicht Hongaarse adel), de Nerée tot Babberich en Schuller tot Peursum.

Nog exclusiever dan “tot”is “thoe”, een dialectvorm van datzelfde woord die bij slechts drie – adellijke – families voorkomt:

1. van Beijma thoe Kingma
2. van Harinxma thoe Slooten
3. thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg