Vermoord in Auschwitz. Of toch niet?

Josephina Aardewerk kwam op 28 september 1942 om in Auschwitz. Dat tekende de gemeente Amsterdam na de oorlog althans aan op haar persoonskaart.

Persoonskaart Josephina Aardewerk 1 (Stadsarchief Amsterdam)
Persoonskaart Josephina Aardewerk 1 (Stadsarchief Amsterdam)

Volgens een andere persoonskaart van dezelfde gemeente werd zij echter op 3 mei 1945 ingeschreven op het adres Raphaelplein 36 huis en overleed ze op 3 juni 1981.

Persoonskaart Josephina Aardewerk 2 (Stadsarchief Amsterdam)
Persoonskaart Josephina Aardewerk 2 (Stadsarchief Amsterdam)

Het bevolkingsregister is deze administratieve fout zelf ook op het spoor gekomen. Op de eerste kaart is in 1961 aangetekend: In leven! Doorhaling v/d overl. akte wordt via de a.b.s. Asd geregeld.

Hoe kwam men erbij dat Josephina in Auschwitz zou zijn omgekomen? Uit beide kaarten blijkt dat zij per 30 december 1942 is “afgevoerd naar Duitsland” (*). Waarschijnlijk is zij naar Auschwitz gevoerd en is na de oorlog – bij gebrek aan teken van leven – aangenomen dat zij daar is omgebracht. In dit geval dus ten onrechte.

(*) “Afgevoerd” staat op persoonskaarten voor “afgevoerd uit het bevolkingsregister”. Het duidt niet op het “afvoeren” naar een concentratiekamp.

🀞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.