Ahmad Qeleich Khany werd Sander Terphuis: immigranten die hun naam vernederlandsen

In de VS is het doodgewoon dat immigranten hun oorspronkelijke naam vervangen door een meer Engels klinkende. Ook ‘nieuwe Nederlanders’ mogen een nieuwe naam aannemen, maar daar wordt maar weinig gebruik van gemaakt. Toch zijn er wel een paar voorbeelden te vinden.

Jacob Levi, later Jacques Levi Lassen

Volgens het Besluit geslachtsnaamswijziging mogen immigranten en hun nakomelingen hun niet-Nederlandse achternaam laten veranderen. Net als bij het veranderen van onwelvoeglijke namen wordt de nieuwe naam bij voorkeur gecreëerd “door omzetting van enkele letters of door toevoeging van een voor- of achtervoegsel”. Als dat niets bruikbaars oplevert, mag je een nieuwe naam verzinnen, die Nederlands moet klinken en nog niet in Nederland voorkomt.

Levi: Lassen

Jacob Levi (Bergen bij Frankfurt, 25 februari 1884) kreeg bij Koninklijk Besluit van 5 januari 1923 no. 58 toestemming zijn naam te veranderen in Jacques Levi Lassen. De naam Lassen sloot aan bij die van zijn broer, die in Engeland de naam Lawson had aangenomen.

Jacques Levi Lassen lijkt in de praktijk de achternaam Levi Lassen te hebben gebruikt, maar voor zover ik kan nagaan was zijn nieuwe achternaam officieel Lassen en was zijn oude naam Levi tot tweede voornaam geworden.

De achternaam Lassen kende in 2007 25 dragers in Nederland, die vermoedelijk niet allemaal afstammen van Jacob Levi. De naam Levi Lassen komt niet voor.

Wong Lun Hing: Van Wollingen

Joseph Christiaan Maurits Wong Lun Hing (Paramaribo, 22 juni 1891) kreeg bij besluit van de Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië van 9 september 1939 no. 14 toestemming de achternaam Van Wollingen aan te nemen.

In 1947 waren er in Nederland vier dragers van de naam Van Wollingen, in 2007 waren het er vijf. De oorspronkelijke naam Wong Lun Hing komt vaker voor: 32 keer in 2007.

Sólyomvári: Valkenburcht

István György Sólyomvári (Székesfehérvár, 14 december 1943) kreeg bij Koninklijk Besluit van 27 november 1991 toestemming de achternaam Valkenburcht aan te nemen, de letterlijke vertaling van zijn Hongaarse achternaam. Zijn vader György Nándor Sólyomvári heette oorspronkelijk Schnetzer en had zijn naam in 1940 laten verhongaarsen.

Er waren in 2007 zeven dragers van de naam Valkenburcht. De naam Sólyomvári komt in Nederland niet meer voor.

Khany: Terphuis

Ahmad Qeleich Khany (Teheran, 1973) werd in 1995 tot Nederlander genaturaliseerd en veranderde zijn naam daarbij in Sander Terphuis. In 2007 waren er “minder dan vijf” dragers van de nieuwe achternaam Terphuis.

Sander Terphuis zelf schrijft op zijn website over zijn naamswijziging:

Ik had de keuze gemaakt om in in Nederland te blijven, ik wilde er bijhoren en ik zocht na[a]r een pragmatische oplossing vanwege de moeilijk uit te spreken en te schrijven Iraanse naam van mij. (…)

In het begin vond ik het zeker moeilijk vanwege de emotionele band en vanwege de familiebanden. Het klinkt misschien heel gek, maar het went gaande weg met de nieuwe naam. In het begin toen ik mijn naam had veranderd, klonk het heel vreemd als ik de naam Sander hoorde. Maar na een tijdje voelde het eigenlijk normaal.

(…)

Ik heb toen een lijst gemaakt met allerlei zelfverzonnen achternamen, waarvan ik niet wist of die bestonden of niet. Ik heb toen die lijst plus andere benodigde stukken naar het Ministerie van Justitie gestuurd. Ik moest mijn verzoek richten aan de koningin. Uiteindelijk beslist de koningin over het verzoek tot naamswijziging.

Toen ik nog in Friesland zat, had ik gezien dat mensen daar huizen hadden gebouwd op terpen ter bescherming van het water. Dat bracht mij op het idee om op mijn lijst met zelfverzonnen namen ook de naam Terphuis te zetten (combinatie huis op een terp). Een tijd later kreeg ik een brief van Justitie dat uit onderzoek was gebleken dat de achternaam Terphuis in Nederland niet bestaat. Om die reden mocht ik die naam nemen en ik voldeed aan de overige voorwaarden. Ik ontving toen een Koninklijk Besluit van de majesteit, waarin stond dat ik vanaf dat moment officieel de achternaam Terphuis mocht hebben.

Van Mokum

Tot slot de allermooiste: Een in Marokko geboren Amsterdammer heeft volgens een artikel van Leendert Brouwer zijn naam laten veranderen in Van Mokum. Hij had eigenlijk Van Amsterdam willen heten, maar die naam bestond al. Er waren in 2007 minder dan vijf dragers van de naam Van Mokum.

Aanvullingen?

Ken je nog meer gevallen van migranten die hun naam hebben laten vernederlandsen? Aanvullingen zijn zoals altijd van harte welkom!