De voornaam Mees werd populair door ‘Het zakmes’

Van sommige voornamen kun je heel duidelijk aanwijzen waarom ze populair zijn geworden. Van Mees bijvoorbeeld, een vroeger zeldzame naam die sinds 1992 opeens heel veel voorkomt.

Tim en Mees in Het zakmes (foto bol.com)
Tim en Mees in Het zakmes (foto bol.com)

Zelf leerde ik deze naam kennen door de later tot film omgewerkte tv-serie Het zakmes uit 1992. De serie draait om de 6-jarige Mees, gespeeld door Olivier Tuinier, die zijn verhuisde vriendje Tim probeert op te sporen om zijn zakmes terug te geven. Ik herinner me Het zakmes nog heel goed. Ik was acht toen de serie voor het eerst werd uitgezonden en heb daarna waarschijnlijk nog vele herhalingen gezien.

Het zakmes was zeer succesvol en werd met prijzen overladen. Regisseur Ben Sombogaart won in 1992 de Cinekid Film Award en in 1993 het Gouden Kalf voor de beste regie. De film kreeg in 1993 de Emmy Award voor de beste jeugdfilm.

Het zakmes heeft veel jonge ouders geïnspireerd. Tot en met 1992 kwam de voornaam Mees nauwelijks voor, maar vanaf 1993 schoot zijn populariteit omhoog. Het hoogtepunt was 2011, toen maar liefst 546 jongetjes Mees als eerste voornaam kregen, goed voor een notering in de top 20 van populairste jongensnamen.

Populariteit van 'Mees' als eerste naam voor mannen tussen 1880 en 2012 (Nederlandse Voornamenbank)
Populariteit van ‘Mees’ als eerste naam voor mannen tussen 1880 en 2012 (Nederlandse Voornamenbank)

De populariteit van Mees is goed te verklaren, want de naam past prima in de huidige trend van korte en simpele voornamen zoals Daan, Sem, Luuk en Stijn. Daar komt bij dat de mees een algemeen gewaardeerd vrolijk zangvogeltje is en natuurnamen (Roos, Jasmijn, Storm, Wolf) een bescheiden trend zijn.

Die associatie met het vogeltje klopt overigens eigenlijk niet. De naam Mees, die al eeuwenlang in Nederland voorkomt maar vooral als informele roepnaam, is een afkorting van Bartholomeüs of ook wel van Emilius.

De Bijbelse naam Bartholomeüs is een afleiding van het Aramese Bar Tolmai. Bar is “zoon van” en Tolmai betekent “de vorentrekker” of “rijk aan rimpels”. Tolmai kan ook samenhangen met de Griekse naam Ptolemeüs, “de oorlogszuchtige”. Mees betekent dus “zoon van de gerimpelde” of “zoon van de oorlogszuchtige”. Ik kan me voorstellen dat veel ouders dan liever aan een zangvogeltje denken.

🤞 Nieuwe blogs in je mail?

Volgen kan ook via Mastodon en RSS.