Vernoeming.nl

De namenfluisteraar

  • Blog
  • Topnamen
  • Inspiratie
  • Tips
  • Contact
    • Over mij
    • Privacy

Voornamen in het gezin Kossen: wat gebeurde er na 1845?

Lezer Willem Kossen stuurde mij een overzicht van het gezin van zijn voorouders Pieter Klaasz Kossen en Sijtje Nobel met de vraag: wat is er met de namen van hun kinderen aan de hand?

Was Jerenome Kossen vernoemd naar de heilige Hiëronymus? (Albrecht Dürer, 1521)

Was Jerenome Kossen vernoemd naar de heilige Hiëronymus? (Albrecht Dürer, 1521)

Laten we eerst de namen eens bekijken. Wat valt je op aan het volgende rijtje?

  1. Klaas Kossen, geboren Wieringerwaard 9 maart 1834
  2. Aldert Nobel Kossen, geboren Zijpe 28 april 1835
  3. Martje Kossen, geboren  Zijpe 17 april 1837
  4. Arie Kossen, geboren  Zijpe 9 mei 1839
  5. Elisabeth Kossen, geboren  Zijpe 2 september 1841
  6. Elisabeth Kossen, geboren  Zijpe 12 oktober 1842
  7. Pieter Kossen, geboren  Zijpe 12 oktober 1842
  8. Sijtje Kossen, geboren  Zijpe 25 februari 1845
  9. Marianna Kossen, geboren  Zijpe 2 maart 1847
  10. Jerenome Kossen, geboren  Zijpe 24 september 1849
  11. Victoria Kossen, geboren  Zijpe 24 maart 1851
  12. Vitus Valerius Kossen, geboren  Zijpe 12 februari 1853
  13. Dionitius Dominicus Kossen, geboren Schagen 17 mei 1855
  14. Gottlieb Emmanuel Kossen, geboren Schagen 1 oktober 1862

Traditiebreuk

De eerste negen kinderen zijn keurig volgens de traditie vernoemd. Klaas en Aldert Nobel naar de opa’s, Martje en beide Elisabeths naar de oma’s, Arie naar een oom, Pieter naar zijn vader en Sijtje naar een tante.

Het tiende kind krijgt echter de naam Marianna, die tot dan toe in de familie niet voorkwam en in Nederland ook bepaald niet gangbaar was. Dat geldt eveneens voor de namen van de volgende kinderen, Jerenome, Victoria, Vitus Valerius, Dionitius Dominicus en Gottlieb Emmanuel.

Katholiek, luthers, gewoon leuk?

Hielden Pieter en Sijtje op met vernoemen omdat de familieleden op waren? Nee, volgens dit overzicht waren er nog wel wat ooms en tantes over. Wat was dan de reden voor deze breuk in de naamgeving?

De nieuwe namen doen nogal katholiek aan, al waren het ook voor katholieken geen voor de hand liggende keuzen. Hebben Pieter en Sijtje, van huis uit hervormd, zich wellicht tot het katholicisme bekeerd en hebben ze sindsdien strikt de heiligenkalender gevolgd?

Een aanwijzing voor dat laatste heb ik niet gevonden. Jerenome is, wanneer we zijn buitengewoon zeldzame naam als een variant van Hiëronymus beschouwen, een paar dagen voor zijn “naamdag” (30 september) geboren, maar voor de andere kinderen geldt dat niet en ik kan de namen ook niet direct aan bepaalde heiligen koppelen.

Het jongste kind Gottlieb Emmanuel heeft bovendien helemaal geen katholieke naam, maar een typisch lutherse. De katholieke hypothese is dus niet erg waarschijnlijk.

Misschien moeten we er niet te veel achter zoeken en kozen Pieter en Sijtje, nadat de belangrijkste familieleden waren vernoemd, gewoon namen die ze leuk vonden. De vraag blijft dan waar ze hun inspiratie vandaan haalden. Ik weet het niet. Heeft iemand een idee?

 
 

Ook interessant

19 briljante reacties. Ik ben benieuwd naar de jouwe!

  1. Irma Lommen - Salden says

    7 november 2011 at 20:44

    Leuke theorieën allemaal 🙂
    Zou toch graag de doopgetuigen willen weten bij deze kinderen.
    Nog steeds niemand in de buurt geweest?

    Beantwoorden
  2. Melle vd Heide says

    8 november 2011 at 16:50

    Je noemt in je stuk: vernoemd naar ooms en tantes. Wellicht is dat in de praktijk het geval, maar in Nederland vernoemen we toch vaker naar directe voorouders. Vanzelfsprekend vaak dezelfde namen als die de ooms en tantes dragen.

    Het volgende is vaak van toepassing:
    1e zoon: vaders vader
    2e zoon: moeders vader
    3e zoon: vaders vader zijn vader
    etc

    1e dochter: moeders moeder
    2e dochter: vaders moeder
    3e dochter: moeders moeder haar moeder
    etc.

    Vooral RK families gingen hiermee door tot in generaties. De namen van ooms en tantes zijn op deze manier vaak verbonden aan die van hun neven/nichten, waarvan weer dankbaar gebruik werd gemaakt bij het uitzoeken van de doopgetuige.

    Beantwoorden
  3. Maarten van der Meer says

    10 november 2011 at 12:17

    Hoi Melle,

    Er werd wel degelijk naar ooms en tantes vernoemd, niet naar voorouders (behalve dan de grootouders en eventueel de ouders zelf). Vaak kenden mensen de namen van voorouders ook helemaal niet. In de praktijk kwam het echter vaak op hetzelfde neer:

    De oudste zoon werd vernoemd naar de opa van vaderskant, de tweede naar de opa van moederskant en de derde naar de oudste broer van de vader. Die oudste broer van de vader heette natuurlijk (tenzij vader zelf de oudste was) naar zíjn opa en zo kreeg het kind de naam van de overgrootvader. Maar het betrof géén vernoeming naar de overgrootvader, maar naar de oom.

    Een klein schemaatje:

    1. Pieter I
    1.1. Hendrik
    1.2. Nicolaas I
    1.2.1. Pieter II
    1.2.2. Johannes
    1.2.2.1. Nicolaas II
    1.2.2.2. Frederik
    1.2.2.3. Pieter III

    De vet gemarkeerde namen komen uit de familie van vaderskant. Pieter III draagt dus dezelfde naam als zijn overgrootvader Pieter I, maar is vernóemd naar zijn oom Pieter II, de oudste broer van zijn vader.

    Zie ook het boekje De traditie der voornamen van Klaes Sierksma, waarin vernoemingsgewoonten uit heel Nederland staan beschreven.

    Groet,

    Maarten

    Beantwoorden
  4. Maarten van der Meer says

    10 november 2011 at 12:23

    @Mima van Rijswijk: Dat is een aardige suggestie. Ik vraag me dan wel zou: had de vermeende ‘weldoener’ dan zo’n rare naam?

    Beantwoorden
  5. Melle vd Heide says

    10 november 2011 at 16:03

    Als het vernoemen afstamt van de Germaanse traditie om voorouders hun ziel te bewaren, dan kun je natuurlijk beide theorien hierop loslaten, maar in feite komt het op hetzelfde neer. Maar als ik de ziel van mijn voorvaderen moest bewaren, zou ik eerder denken aan een voorvader dan aan mijn oom…

    Beantwoorden
  6. Maarten van der Meer says

    11 november 2011 at 13:03

    Het bewaren van de ziel; van de voorvaderen is wel het oorspronkelijke principe, maar dat is al snel losgelaten. Een dergelijke reïncarnatiegedachte is ook onchristelijk. Bovendien zouden er als je daarin gelooft niet meerdere kinderen naar dezelfde persoon kunnen worden genoemd en dat gebeurde natuurlijk massaal wél.

    Beantwoorden
  7. Sandra says

    28 juli 2013 at 17:43

    Ik vraag me nu af of ik familie ben van Arie Kossen. Mijn opa heette zo, Arie Kossen geboren op 15 november 1919. Ik vraag me af wat de achtergrond is van mijn familie.

    Beantwoorden
  8. Melle vd Heide says

    29 juli 2013 at 12:10

    Sandra,

    Er is genoeg te vinden over Kossens. Bijvoorbeeld op kossen.eu. Je zult wel je overgrootvader zijn naam even moeten opzoeken, want over je opa is niets te vinden, ook niet via google.

    http://kossen.eu/indilist.php?surname=KOSSEN&falpha=A

    Groet,
    Melle

    Beantwoorden
« Oudere reacties

Geef een reactie Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vernoeming.nl
Opt In Image
Gratis namenboek

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang gratis het e-book Onontdekte voornamen: 1045 kindernamen die nóg niet populair zijn.

alexis-serena-williams

Alexis junior: Serena Williams’ dochter heeft dezelfde naam als haar vader

24 Comments

De zoon van prins Carl Philip van Zweden heet Gabriel Walther Carl

6 Comments

Foto: Kristopher Harris / CC BY 2.0

Queen B krijgt een Sir: zijn de namen van Beyoncés tweeling uitgelekt?

9 Comments

Populair

Daan en Anna zijn de populairste babynamen van 2016

102 Comments

Vernoemen: hoe hoort dat eigenlijk?

202 Comments

Wat betekent mijn naam? (Antwoord: niets)

81 Comments

Creatief vernoemen: 100 ouderwetse voornamen en hun moderne vormen

178 Comments

Deze 57 bekende Nederlanders gaven hun kinderen vreemde voornamen

158 Comments

Gezien bij

Jongensnamen

  • Naamzoeker
  • Top-1000
  • Op alfabet
  • Aantal letters

Jongensnamen

  • Amerikaans
  • Bijbels
  • Bijzonder
  • Chic
  • Dubbel
  • Engels
  • Frans
  • Fries
  • Genderneutraal
  • Hip

Jongensnamen

  • Iers
  • Kort en Hollands
  • Nederlands
  • Onontdekt
  • Ouderwets
  • Stoer
  • Uniek
  • Uniseks
  • Vlaams

Meisjesnamen

  • Naamzoeker
  • Top-1000
  • Op alfabet
  • Aantal letters

Meisjesnamen

  • Amerikaans
  • Bijzonder
  • Chic
  • Dubbel
  • Engels
  • Frans
  • Fries
  • Genderneutraal
  • Hip

Meisjesnamen

  • Iers
  • Kort en Hollands
  • Nederlands
  • Onontdekt
  • Ouderwets
  • Stoer
  • Uniek
  • Uniseks
  • Vlaams

Copyright © 2010-2017 Maarten van der Meer / Vernoeming.nl

We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze site zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van deze site, gaan we er vanuit dat je ermee instemt.Ok