‘Wat betekent mijn voornaam?’ is altijd de eerste vraag die ik krijg als mensen horen dat ik iets van namen weet. Het eerlijke antwoord is teleurstellend: je naam betekent helemaal niets.
Foto: Ludovic Etienne / CC BY 2.0
Daarom geef ik meestal niet het eerlijke antwoord, maar praat ik na wat de namenboeken over de betreffende voornaam te melden hebben. Julia betekent dan ‘de eerste wollige baardharen’, Liam ‘wilskrachtige beschermer’ en Tess ‘jageres’.
Betekenis en herkomst
Wat daar niet aan klopt? Als het op voornamen aankomt verwart bijna iedereen de betekenis met de herkomst.
Stel dat je wilt weten wat het woord tuin betekent. Je slaat het woordenboek open en leest daar: ‘Oudnederlands tūn ‘omheining’ in tuni far uurpana ‘omvergeworpen omheiningen’ [10e eeuw]; Middelnederlands tun ‘omheining, afscheiding’ [1240]’.
Iedereen zal het erover eens zijn: daar heb je niets aan. Dit is de etymologie van tuin en niet wat het woord in onze maatschappij betekent. Toch zijn het precies dit soort ‘betekenissen’ die je in elk namenboek en op elke namensite terugvindt.
De eerste wollige baardharen
De Latijnse naam Julia zou inderdaad kunnen zijn afgeleid van het Griekse woord ioulos, ‘de eerste wollige baardharen’, maar zelfs de Romeinen wisten dat al niet meer. Die ‘betekenis’ slaat voor een meisjesnaam natuurlijk ook nergens op.
Liam komt van de Germaanse naam Wilhelm, een samenstelling van wil (‘wil’) en helm (‘helm, beschermer’). Met wat fantasie kun je daar ‘wilskrachtige beschermer’ van maken, maar dat is nooit de bedoeling geweest. Voor de Germanen was Wilhelm een dubbele vernoeming, bijvoorbeeld naar vader Wilfred en moeder Helmtrud. Aan de betekenis van wil en helm dachten ze niet.
Bij Tess wordt het helemaal vaag. Waar komt die naam eigenlijk vandaan? Is het een afkorting van Tesselschade (‘schade bij Texel’)? Of van Theresia? En wat betekent Theresia dan? Zomer? Oogst? Jageres? Bewoonster van het eiland Thera? Bewoonster van Therasia? Men weet het niet.
Is Tess überhaupt wel een afkorting? Voor veel mensen is het een naam op zich die niets met Tesselschade of Theresia te maken heeft. En dus ook geen ‘betekenis’.
Zelfs je naam is mooi
Verreweg de meeste namen betekenen in onze cultuur in letterlijke zin helemaal niets. De échte betekenis zit hem in de associaties die ermee verbonden zijn. Sommige daarvan zijn persoonlijk, andere heel algemeen.
Tess heeft voor mij niets met Tesselschade of Theresia te maken. Het is de naam van een tv-presentatrice en van een vriendinnetje van mijn dochter.
Liam is Liam Neeson en Liam Gallagher, een echte trendnaam van dit moment en een naam die stoer klinkt, al kan ik niet precies zeggen waarom.
Bij Julia denkt niemand aan baardharen. Voor de Romeinen was een Julia een ‘vrouwelijk lid van de vooraanstaande familie Julius’.
De meeste Nederlanders zullen bij Julia aan Zelfs je naam is mooi van Henk Westbroek denken. Ze zullen de naam misschien een beetje chic vinden (klopt) en hem eerder met een kind dan met een bejaarde associëren (klopt ook). Daarnaast zullen veel mensen aan een of meer specifieke Julia’s denken. Voor mij zijn dat mijn nichtje en het dochtertje van goede vrienden.
Een naam is ouderwets of modern, chic of ordinair, hip of tijdloos, stoer of lief, geassocieerd met showbizz, religie, de natuur, een bepaalde cultuur of een bekende persoon. Dát is de ware betekenis, niet wat de oude Grieken of de Germanen er misschien ooit mee bedoeld zouden kunnen hebben.
Reageer!
Wat ‘betekent’ jouw naam? En die van je kinderen? (Je kunt het opzoeken in de Nederlandse Voornamenbank.) Vind je die betekenis belangrijk? Laat een reactie achter!
Natasja V Thiel zegt
Mijn oudste dochter heet Suada.
Suada is de godin van de overtuiging, verleiding en de welsprekendheid. (Haar Griekse naam is Peitho.) Ze werd gewoonlijk afgebeeld als een vrouw die haar hand in een positie hield alsof ze vlucht van een verkrachting of als een overtuigende pose. Men herkent haar aan de witte duif en een bal van gevlochten garen die ze bij zich heeft.
Suada is ook een Arabische naam en betekent vrolijkheid.
Mijn jongste dochter heet Nyssa.
Nyssa is ook Grieks en betekent ” het begin” en het betekent koningin van het optimisme.
Lorelei zegt
Ik vind betekenissen wel leuk, maar ik heb er zelf nooit waarde aan gehecht. Mijn vriend wil in ieder geval geen naam die een negatieve betekenis heeft. Prima. Uiteindelijk wil ik niet het ongeluk afroepen over een kind van ons. En ergens zou ik daar misschien toch wel een beetje bang voor zijn.
P.S. Nee, ik ben niet zwanger. Wel namengek.
Maarten van der Meer zegt
Zijn er namen waarvan je nu al weet dat je ze vanwege de betekenis niet in aanmerking komen?
Lorelei zegt
Ja, Ronin is om die reden niet mogelijk. Terwijl ik dat toch verder een hele mooie naam vind. En er is nog een twijfelgeval. Een naam die ik heel erg mooi vind, maar die last heeft van een mogelijk negatieve betekenis en ook nog een negatieve associatie.
Victoria zegt
YONI, vond ik een leuke naam. Toen las ik dat dit ook de naam was van het vrouwelijk geslachtsdeel. Yoni werd Yana …
Miep zegt
Joost, want dat heeft blijkbaar iets met de duivel te maken…
Riemkje Dijkstra zegt
We hebben niet bewust gekeken naar de betekenis van de namen van onze kinderen. Wel hebben we bewust gekozen voor Friese namen! Ze staan alle vier in het boekje ‘Friese Voornamen’ van Rienk de Haan.
Jildou stamt af van Geldou, een Germaanse naam samengesteld uit waarde/betaling en heilig.
Hidde is een afkorting van Germaanse namen waarin het woord strijd voorkomt.
Brechtje komt van Germaanse namen die eindigend op -brecht, wat blinkend/schitterend betekent.
Sinne kan op twee manieren uitgelegd worden. Volgens het boekje is het een variant op de naam Sine, wat een afkorting is van Germaanse namen met sind- in het woord. Dat zou zoiets betekenen als ‘het gaan, reisgezelschap’. Wij hebben echter voor Sinne gekozen omdat Sinne het Friese woord voor zon is ☀️
Sandra zegt
Prachtige namen, toch? Hoewel ik niet zou kiezen voor verkleinwoordjes. Een Brechtje of Maartje van 80 kilo en/of 180 cm is al te gek.
Denice Dijkhoff zegt
Mijn zoon heet Wolf,gewoon omdat we het een krachtige naam vonden (en ik meen een Joodse achternaam?)
en mijn dochter Lily.(lelie,een bloem dus) Misschien dat het een verbastering is van Elisabeth van oorsprong?
Maarten van der Meer zegt
Lily kan inderdaad van Elisabeth komen, of van Caroline. Kan natuurlijk ook een opzichzelfstaande naam zijn (‘lelie’).
Nathalie zegt
Oh Lilly vind ik prachtig. Het klinkt mooi en de betekenis vind ik ook wel fijn (lelie)
Wendy Van Helden -Meuldijk zegt
De namen van mijn dochters…de eerste is de eerste medeklinker en de eerste klinker uit mijn naam en dan 2 kusjes xx… de tweede betekent schoonheid en de derde betekent licht… beide gekozen en dan daarna pas opgezocht wat het betekende… en de uitkomst was mooi..
Bianca De Vries-van Der Veen zegt
De namen van mijn kinderen betekenen. “Leven” , afgeleid van Matthias en betekent “geschenk van de Heer” en “licht” en komt uit de Bijbel. Op zoek naar een mooie naam voor onze zoon…
Nathalie zegt
Ik vind Jacoba echt lelijk. Die meid zal jarenlang dit lied mogen horen: “broeder Jacob, broeder Jacob. Slaap je nog, slasp je nog. Hoor de klokken luiden …”
Esther van Rijswijk zegt
Esther komt van Ishtar, de Babylonische/Perzische godin van de liefde, ook wel liefelijke jonkvrouw en morgenster. In het Hebreeuws betekent het verborgen. Ook is het één vd weinige boeken in de Bybel met een vrouwelijke naam
Ik ben bly met mn naam!
chaqueton zegt
de naam Tula, betekent groot in het afrikaans, van welk land weet ik niet meer, maar is mij ooit door iemand uit africa verteled, die ook uit dat land kwam en mij wist te vertellen , dat Tula daar ook een held was geweest
Klaas-Alexander zegt
Ik heb een dubbele naam en qua eerste naam ben ik vernoemd naar mijn vader die op zijn beurt weer vernoemd was etc. en dus heb ik een vrij traditionele eerste naam gekregen die desondanks Grieks is en ‘zegevolk’ [< νικόλαος / nikólaos] betekent.
Mijn tweede naam (Alexander) is eveneens Grieks van oorsprong en betekent ‘mannenafweerder, verdediger’ [ἀλέξανδρος / aléxandros], maar de reden dat ik die naam draag, is dat mijn vader wilde dat ik vernoemd worden zou naar de schrijver die hij zo bewonderde [Aleksandr Isajevitsj Solzjenitsyn].